Υπάρχουν δύο εποχές δανεισμού, η πρώτη είναι η προ κρίσης
και η δεύτερη μετά κρίσης. Στην προ κρίσης εποχής ζούσαμε με δανεικά, οι
έχοντες και κατέχοντες έπαιρναν τη μερίδα του λέοντος και τα ψίχουλα που
έπεφταν από το τραπέζι ήταν για να χορτάσει ο λαός. Τώρα μετά το ξέσπασμα της
κρίσης πάλι παίρνουμε δανεικά, όπου και πάλι η μερίδα του λέοντος πάει στους
έχοντες και κατέχοντες, χωρίς να περισσεύει τίποτα για τους υπόλοιπους, αλλά καλούμαστε όλοι να πληρώσουμε τα δανειζόμενα.
Είναι σαφές ότι η αδικία συνεχίζεται και εντείνεται, η
παραγωγική βάση της χώρας διαλύεται με ταχείς ρυθμούς και πληβειοποιείται ένα
μεγάλο μέρος του πληθυσμού. Και τα δύο είναι σημαντικά, αλλά το σημαντικότερο
είναι το πρώτο, γιατί η εξαφάνιση και αυτής της ήδη αναιμικής παραγωγικής βάσης
οδηγεί στο να εξανεμιστεί κάθε ελπίδα ανάκαμψης. Για παράδειγμα ακούμε εδώ και
ημέρες ότι από το σύνολο των 44 δισ. της τελευταίας δόσης, τα 3,5 δισ. ευρώ, θα διατεθούν για χρέη του δημόσιου προς
τρίτους, δηλαδή προς την αγορά. Αυτό θεωρητικά σημαίνει ότι θα «πέσει χρήμα
στην αγορά», αυτό θα συμβεί μόνο στα λόγια. Σχεδόν το σύνολο των επιχειρήσεων,
αν όχι όλες, αυτή τη στιγμή είναι ανοιχτές ως προς τις φορολογικές και
ασφαλιστικές τους υποχρεώσεις. Καταφέρνουν να παίρνουν ενημερότητα κάνοντας
απανωτές ρυθμίσεις. Παράλληλα, στο ίδιο ποσοστό είναι ανοιχτές και προς τις
τράπεζες λόγω μη αποπληρωμής παλαιότερων δανείων. Αν ποτέ φτάσει η στιγμή τα
3,5 δισ. ευρώ να «πέσουν» στην αγορά, το πιο πιθανό είναι να δεσμευτούν εκείνη
τη στιγμή για τα χρέη των επιχειρήσεων προς ασφαλιστικά ταμεία, εφορίες και
τράπεζες, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι θα ξεχρεώσουν κιόλας. Αυτό συνεπάγεται ότι
στην αγορά χρήματα δεν θα φτάσουν ή αν φτάσουν θα είναι ελάχιστα χρήματα. Αν
όμως δεν πληρωθούν οι χιλιάδες των ιδιωτικών υπαλλήλων που για μήνες είναι
απλήρωτοι πως θα κινηθεί η αγορά; Είναι ένα ζήτημα που δεν απασχολεί πολλούς. Την
ίδια ώρα, 24 δισ. ευρώ θα πάνε για την ανακεφαλαίωση των τραπεζών, όπου επίσης
και εκεί παραμένει ζητούμενο αν πέρα των μεγαλομετόχων θα ωφεληθεί κανείς άλλος.
Το πρόβλημα όμως δεν λύνεται με αυτές τις συνταγές, γιατί σε
όλους αυτούς τους σχεδιασμούς υπάρχει μια μεγάλη απουσία και αυτή είναι η λέξη
ανάπτυξη. Αν δεν αποτελέσει ζήτημα προς καθημερινό προβληματισμό, η σπειροειδής,
καθοδική πορεία που διανύουμε δεν πρόκειται να σταματήσει. Αυτή τη στιγμή
παλεύουμε να επιβιώσουμε με τις περικοπές, οι οποίες προ πολλού έχουν ξεπεράσει
τα όρια της επιβίωσης. Η πιο δραματική κατάσταση είναι για τα νέα παιδιά. Τα
οποία αν δεν μπορούμε να τα απαλλάξουμε από το βάρος του δανεισμού ας τους
απαλλάξουμε από αυτούς που μας έφεραν σε αυτό το σημείο. Είναι κάτι που
μπορούμε να το κάνουμε.
Θεόδωρος Α. Σπανέλης
