Παρασκευή 29 Απριλίου 2011

Τα τείχη που έπεσαν…


Το 1989 δεν είναι και πολύ μακριά, πέρασαν μόλις 22 χρόνια από την εποχή που η Ευρώπη συγκλονιζόταν από την πτώση του «μεγάλου τείχους του Βερολίνου», το οποίο ξεκινούσε από την Βαλτική θάλασσα και έφτανε μέχρι τη Μαύρη Θάλασσα, διερχόμενο από την οροσειρά της Ροδόπης. Ο λεγόμενος υπαρκτός σοσιαλισμός κατέρρεε…  Ξαφνικά από τη μία στιγμή στην άλλη τα εμπόδια έπεφταν και εκεί που η Ελλάδα ήταν μια απομονωμένη χώρα στο νότιο άκρο της Βαλκανικής χερσονήσου χωρίς γεωγραφική και οικονομική ενδοχώρα έβλεπε τα πράγματα να αλλάζουν.

Θα σας θυμίσουμε πόσα πολλά είχαν ακουστεί τότε για το βαλκανικό άνοιγμα, ορισμένοι πιο χυδαίοι το είπαν και «διείσδυση», όπως και αν το ονομάσουμε αναμφίβολα επρόκειτο για μια ευκαιρία να επιστρέψει η χώρα μας σε αγορές και λαούς απ’  όπου για πολλές δεκαετίες ήταν αποκομμένη. Από την πλημμυρίδα των ΘΑ δεν έμειναν και πολλά πράγματα, γιατί τότε – στα μέσα της δεκαετίας του 1990 – έγινε μια πολιτική επιλογή, να «κλειστούμε» ακόμη περισσότερο εντός των αθηναϊκών τειχών. Ενώ λοιπόν εκείνη τη χρονική στιγμή θα έπρεπε ο κρατικός μηχανισμός και σύσσωμο το έθνος να στηρίξει την ανάπτυξη των μεγάλων πόλεων της βόρειας Ελλάδας και ειδικά αυτών που διέθεταν λιμάνια, - Θεσσαλονίκη, Καβάλα, Αλεξανδρούπολη - ώστε να γίνουν κυριολεκτικά οι πύλες της Βαλκανικής προς τη Μεσόγειο, επέλεξε να κάνει Ολυμπιακούς Αγώνες!!! Έτσι ότι πόροι που ήταν διαθέσιμοι – είτε από τα ευρωπαϊκά πακέτα, είτε από τον φθηνό δανεισμό – έγιναν Ολυμπιακά Ακίνητα!!! Η συμπεριφορά αυτή δεν απέχει και πολύ από τις επιλογές ενός νεόπλουτο νεοέλληνα ο οποίος αντί να δημιουργήσει μια παραγωγική επιχείρηση επένδυε τα χρήματά του σε βίλες, αυτοκίνητα και άλλες καταναλωτικού χαρακτήρα δαπάνες. Με τις γνωστές συνέπειες που ζούμε σήμερα.

Πολύ σύντομα το βαλκανικό όνειρο ξεθώριασε και μας έμειναν οι φθηνοί εργάτες και οι αγοραίες γυναίκες. Όταν οι άλλοι έριχναν τον «υπαρκτό σοσιαλισμό» και ανοίγονταν στην ελεύθερη αγορά, εμείς κλεινόμαστε στα στενά μας όρια και ανοίγαμε καζίνο και νυχτερινά κέντρα.

Σήμερα ζούμε κάτι ανάλογο στην Μέση Ανατολή και τη Βόρειο Αφρική, πέφτουν αυταρχικά καθεστώτα και οι λαοί διεκδικούν την δική τους αλλαγή. Ένας νέος άνεμος πνέει σε όλες τις  νότιες και ανατολικές ακτές της  Μεσόγειου και σαρώνει το παλιό… εμείς φτωχότεροι από ότι ήμασταν το 1989, όχι μόνο δεν μπορούμε να αντιδράσουμε, αλλά παρακολουθούμε παθητικά τις εξελίξεις γιατί δεν τις καταλαβαίνουμε. Παραδιδόμαστε αμαχητί στους πλασιέ του νέο – οθωμανισμού αντί να διεκδικήσουμε τον ρόλο που μας αξίζει, ένεκα των μακροχρόνιων σχέσεων – από την εποχή του Μεγάλη Αλεξάνδρου – με τους λαούς της Μέσης Ανατολής. Κι αντί να είμαστε μαζί με αυτούς που επιχειρούν να ρίξουν τα τείχη στεκόμαστε δίπλα σε αυτούς που επιχειρούν να σηκώσουν νέα τείχη στην περιοχή, αυτά του φανατικού Ισλαμισμού. Το τρίγωνο Τουρκία – Ιράν - Συρία είναι ο μεγάλος μας αντίπαλος αλλά δεν μπορούμε να το καταλάβουμε!!!

Μελέτη για την ανάδειξη του Δρόμου του Νερού


Επίσης ετοιμάζονται παρεμβάσεις για την ανάδειξη της αρχαίας Εγνατίας

Πρωτοβουλία του Δήμου Καβάλας



Ο Δρόμος του Νερού, ένα έργο που χρονολογείται από τον 16ο αιώνα ήταν ο κύριος φορέας ύδρευσης της Καβάλας μέχρι και πριν από λίγες δεκαετίες. Ένα έργο Οθωμανικό που κατασκευάστηκε επάνω σε παλαιότερο – σίγουρα παλαιολόγιο – βυζαντινό αμυντικό έργο και συγχρόνως έργο ύδρευσης για την βυζαντινή Χριστούπολις.  Σύμφωνα με τις ιστορικές μαρτυρίες ο αυτοκράτορας του βυζαντίου Ανδρόνικος Β’ Παλαιολόγος το έχτισε το 1306. Όπως σημειώνει ο κ. Κωνσταντίνος Χιόνης στο βιβλίο του Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΚΑΒΑΛΑΣ, σύμφωνα με τον βυζαντινό ιστορικό Νικηφόρο Γρηγορά, «ο Ανδρόνικος Β’ Παλαιολόγος στη Χριστούπολη ανοικοδόμησε ένα διατείχισμα (οχυρωματικό έργο 1450 μέτρων και πλάτους 4,10 μέτρων με πύργους που το μήκος τους έδινες επί πλέον 470 μέτρα στο φρουριακό αυτό τείχισμα). Στις φιλολογικές πηγές αναφέρεται και σαν «το παρά την Χριστούπολιν τείχισμα». Το διατείχισμα αυτό ανοικοδομήθηκε από το τείχος της θάλασσας μέχρι την κορυφή του βουνού με σκοπό να εμποδισθεί η καταστροφική πορεία των Καταλάνων προς την Θράκη και τη Βασιλεύουσα… Το τείχος αυτό του Ανδρόνικου Β’ είχε χαρακτήρα οριοθετικής γραμμής μεταξύ Μακεδονίας και Θράκης και από την εποχή εκείνη χαρακτηριζόταν ως «τα στενά της Χριστουπόλεως».

 Επάνω σε αυτό το οχυρωματικό έργο υπήρχε και ένα κανάλι που παρήχε νερό για την ύδρευση της βυζαντινής Χριστούπολις. Ανάλογο έργο σώζεται μέχρι τις ημέρες μας στην Αναστασιούπολη (την πόλη του Περιθωρίου) δίπλα στην γειτονική μας Ξάνθη. Πρόκειται για ένα τείχος δύο όψεων που στο κέντρο του διέρχεται ένα αυλάκι για την μεταφορά του νερού και το οποίο συγχρόνως έφραζε το δρόμο ανάμεσα στην Κομοτηνή και την Ξάνθη, καθώς απλώνεται από το μυχό της Βιστωνίδας λίμνης μέχρι τα πρώτα υψώματα της Ροδόπης.

Στην περίπτωση της Χριστούπολις έχουν σωθεί μόνο μερικά υπολείμματα του οχυρωματικού έργου καθώς το μεγαλύτερο τμήμα του κατεδαφίσθηκε και τα υλικά του πρέπει να χρησιμοποιήθηκαν για να κατασκευαστεί το υδραγωγείο του Σουλεϊμάν του μεγαλοπρεπούς – οι γνωστές μας Καμάρες – και να τροφοδοτήσει με πόσιμο νερό την διάδοχη πόλης της Χριστουπόλεως, την Καβάλα. Πέρα από τις Καμάρες έχει διατηρηθεί ένα πολύ μεγάλο τμήμα του κλειστού αγωγού από την περιοχή του Αγ. Κωνσταντίνου μέχρι την τοποθεσία Τρία Καραγάτσια, όπου μέχρι σήμερα τρέχει νερό η πηγή, η επονομαζόμενη και «Μάνα του νερού», η οποία για αιώνες ξεδιψούσε την πόλη μας. Το τμήμα από τις Καμάρες και μέχρι την εκκλησία του Αγ. Κωνσταντίνου καταστράφηκε από την ανοικοδόμηση.

Στο υπόλοιπο έργο, προς το βουνό, σε πολλά σημεία λόγω αυθαίρετων επεμβάσεων ο αγωγός έχει καταστραφεί ενώ έχουν υποστεί και ζημιές τα πέτρινα γεφύρια που κατασκευάστηκαν για την ομαλή ροή του νερού. Σημαντικές ζημιές υπέστη ο αγωγός από τα έργα της Εγνατίας Οδού και τα μπάζα που έπεσαν. Αξίζει να σημειώσουμε ότι η κλίση του αγωγού είναι μελετημένη με τρόπο που το νερό να μην αναπτύσσει μεγάλες ταχύτητες και στροβίλους, γιατί αυτό θα είχε επίπτωση στην ποιότητά του. Επίσης μέχρι σήμερα υπάρχουν οι δεξαμενές καθίζησης οι οποίες βοηθούσαν το νερό να απαλλαγεί από τυχόν φερτές ύλες.

Πέρα από τα προβλήματα που υπάρχουν από τις αυθαίρετες επεμβάσεις των ανθρώπων στον αγωγό του νερού, σοβαρά προβλήματα υπάρχουν και από την αυθαίρετη δόμηση και τις καταπατήσεις. Ενδεικτικά να αναφέρουμε ότι η «Μάνα του νερού» βρίσκεται μέσα σε καταπατημένη έκταση…

Με πρωτοβουλία του αντιδημάρχου Τεχνικών Υπηρεσιών Θόδωρου Μουριάδη έχει ξεκινήσει η εκπόνηση μελέτης για την διάσωση του Δρόμου του Νερού. Σε πρώτη φάση έχει γίνει αποτύπωση της κατάστασης του αγωγού και των προβλημάτων που υπάρχουν ενώ σε δεύτερη φάση θα σχεδιαστούν οι παρεμβάσεις όπως είναι αυτές που θα έχουν σωστικό χαρακτήρα, καθαρισμού και ανάδειξης των πιο χαρακτηριστικών σημείων του μνημείου. Ο κ. Μουριάδης εκτιμώντας το πόσο σημαντικό μνημείο είναι για την Καβάλα η διάσωση του Δρόμου του Νερού πήρε την πρωτοβουλία για την εκπόνηση της μελέτης και στην συνέχεια για την ένταξή του για χρηματοδότηση στο πρόγραμμα Leader. Φιλοδοξία του κ. Μουριάδη είναι επίσης σε συνεργασία με τον καθηγητή του τμήματος Γεωλογίας του ΑΠΘ Μιχάλη Βαβελίδη να αναδειχθεί έστω και μια στοά από τα αρχαία χρυσορυχεία που υπάρχουν επάνω από το Δρόμο του Νερού και προς την Παλιά Καβάλα, με σκοπό να είναι επισκέψιμη στο κοινό.

Όταν θα ολοκληρωθεί το έργο θα έχει διαμορφωθεί μια ιστορική διαδρομή ιδιαίτερου φυσικού κάλους και ιστορικής σημασίας η οποία θα ξεκινάει με το Δρόμο του Νερού, από την Καβάλα, θα φτάνει στα αρχαία χρυσορυχεία της εποχής του Θουκυδίδη, θα συνεχίζει μέσα από το μονοπάτι της Παλιάς Καβάλας, και με μια στάση στον ανακαινισμένο νερόμυλο και στον καταρράκτη θα καταλήγει στο παλιό λατομείο στην έξοδο της χαράδρας. Το μήκος αυτής της διαδρομής θα ξεπερνάει τα 15 χιλιόμετρα.

Η αρχαία Εγνατία

Επίσης ανάλογη παρέμβαση αλλά μικρότερης κλίμακας ετοιμάζει ο κ. Μουριάδης και για το τμήμα της Αρχαίας Εγνατίας που βρίσκεται μέσα στον αστικό ιστό της Καβάλας, ξεκινώντας από την περιοχή του Βύρωνα και φτάνοντας μέχρι τον Άγ. Σίλα. Θυμίζουμε ότι έργο ανάδειξης της αρχαίας Εγνατίας είχε υλοποιηθεί πριν από δέκα χρόνια από τον τότε δήμαρχο Στάθη Εριφυλλίδη. Ωστόσο στο πέρασμα του χρόνου δεν έγινε καμία ουσιαστική συντήρηση με συνέπεια μέρος των κατασκευών αναψυχής να έχει καταστραφεί καθώς και ο φωτισμός του δρόμου, επίσης σημειώθηκαν και αυθαιρεσίες με κακόγουστες κατασκευές οι οποίες θα απομακρυνθούν, όπως τόνισε μιλώντας στο «Χ» ο κ. Μουριάδης. Κάτι ανάλογο σχεδιάζεται και για τον Δρόμο του Νερού καθώς θα ξεκινήσουν οι διαδικασίες για την διοικητική αποβολή των καταπατητών οι οποίοι σε πολλές περιπτώσεις έχουν καταστρέψει το μνημείο.

Συμπέρασμα

Αυτά τα δύο έργα, τα οποία έχουν τεθεί στις προτεραιότητες του κ. Μουριάδη  πέρα από την ομορφιά που θα προσφέρουν στην πόλη, συνιστούν ουσιαστικά δύο πολύ σημαντικές αναπτυξιακές πρωτοβουλίες που αν προβληθούν κατάλληλα ενισχύουν το τουριστικό προφίλ της Καβάλας. Επιπλέον είναι δύο έργα που θα δώσουν την ευκαιρία σε κατοίκους και επισκέπτες να γνωρίσουν μνημεία του παρελθόντος της πόλης, γεγονός που πιστεύουμε ότι θα συμβάλει στην συνειδητοποίηση του ιστορικού βάθους που διαθέτει η πόλη που κατοικούμε.


Πέμπτη 28 Απριλίου 2011

Για μια νέα αρχή


Όσο πυκνώνουν τα μαύρα σύννεφα επάνω από την χώρα και μαζί οι άσχημες ειδήσεις, τόσο θα γίνεται πιο επιτακτική η ανάγκη για λύση. Τα πάθη του ελληνικού λαού δεν έχουν τέλος και η ανάσταση δεν πρόκειται να έρθει αν συνεχίσουμε να κάνουμε σήμερα τα ίδια λάθη που κάναμε και χθες. Μόνο μια μεγάλη αλλαγή στο πως προσεγγίζουμε και διαχειριζόμαστε τα θέματα μπορεί να αποτελέσει την αρχή για μια άλλη πορεία.

Ίσως εκείνο που δεν έχουμε καταλάβει ακόμη είναι ότι το χρέος της Ελλάδας είναι πρωτίστως πολιτικό και κατά δεύτερο οικονομικό. Η απουσία μιας ηγεσίας εθνοκεντρικής χωρίς το κόμπλεξ της υποτέλειας μας οδήγησε εδώ που φτάσαμε. Έτσι μια χώρα σαν την Ελλάδα που θα έπρεπε να δανείζει και όχι να δανείζεται, βρίσκεται ένα βήμα πριν την χρεωκοπία και μάλιστα έχοντας ανοιχτά προβλήματα σχεδόν με το σύνολο των γειτόνων της, στα τέσσερα σημεία του ορίζοντα.

Μια χώρα με τον πλούτο που έχει η Ελλάδα θα μπορούσε να είναι μια υπολογίσιμη δύναμη. Το υποστηρίζουμε αυτό, όχι επικαλούμενοι τα διάφορα στοιχεία που κυκλοφορούν για τον ορυκτό πλούτο και τα όσα προκύπτουν από τον διάλογο που γίνεται. Ένα διάλογο που μόνο εθνικά συμφέροντα δεν θεωρούμε ότι εξυπηρετεί. Το επικαλούμαστε όμως με βάση τις δυνατότητες που έχει η χώρα να παράγει υλικά και άυλα αγαθά.

Πριν από μερικούς μήνες είχε κυκλοφορήσει μια γελοιογραφία όπου εμφανίζονταν η Μέργκελ μπροστά στο χιονισμένο Ράϊχσταγκ κάνοντας έκληση στους γερμανούς που έστεκαν παγωμένοι από τις πολικές συνθήκες: «Κάντε υπομονή λίγους μήνες, θα χρεοκοπήσει η Ελλάδα, θα την αγοράσουμε και θα μεταναστεύσουμε όλοι εκεί»!!!


Αυτή η γελοιογραφία έλεγε περισσότερα απ’ ό,τι φαίνονταν με τη πρώτη ματιά. Με αυτό δεν θέλουμε να υποστηρίξουμε ότι θα πρέπει να απολέσουμε την ιδιαίτερη ταυτότητα μας και να γίνουμε Γερμανοί. Οφείλουμε όμως απέναντι στον εαυτό μας και τους απογόνους μας, δίπλα στον συναισθηματικό τρόπο λειτουργίας μας που παρασύρει σε λάθος αποφάσεις, να θυμηθούμε και λίγο τον Αριστοτέλη και την λογική του.  Δικός μας είναι και αυτός αλλά τον έχουμε ξεχάσει…

Λόγω των χρόνων της οθωμανικής σκλαβιάς βγήκαμε στο προσκήνιο της Ιστορίας από το δωμάτιο υπηρεσίας που είχαμε βρεθεί σχεδόν για 5 αιώνες. Δεν είναι εύκολο από σκλάβοι και δούλοι, ξαφνικά να γίνουμε κύριοι του εαυτού μας και του τόπου μας. Οφείλουμε όμως να το προσπαθήσουμε. Αυτή η προσπάθεια δεν μπορεί να γίνει με ένα χρεωκοπημένο πολιτικά και ηθικά πολιτικό σύστημα που αναπαράγει την αδικία, το κλέψιμο, την αναξιοκρατία και την δουλικότητα. Η δημοκρατία μας έχει ανάγκη από μια επανεκκίνηση και η θρυαλλίδα για να συμβεί αυτό είναι η οικονομική κρίση. Δεν μπορεί λοιπόν η συζήτηση να εξαντλείται στα νέα μέτρα, τους φόρους και τις περικοπές, αυτά πρέπει να είναι η απαρχή για να φτάσουμε στην καρδιά του προβλήματος. Όσο μιλάμε μόνο γι’ αυτά, το έλλειμμα απλά θ’ αυξάνει…

Ερώτηση Σάββα Εμινίδη: Τι κρύβεται πίσω από το Κέντρο Ερευνών Οθωμανικής Ιστορίας;


Απευθύνεται στα υπουργεία  ΥΠΕΞ, Παιδείας και Πολιτισμού

 Πλείστα τα ερωτήματα που έχουν δημιουργηθεί στην κοινωνία της Καβάλας από την δημιουργία του Κέντρου Οθωμανικών Σπουδών από το Ινστιτούτο Μωχάμεντ Αλί και το τουρκικό πανεπιστήμιο BAHCESEHIR.  Στο οποίο ενεργό ρόλο διαδραματίζει ο καθηγητής Οθωμανικής Ιστορίας  Heath W. Lowry με τις γνωστές φιλοτουρκικές τους θέσεις και την προκλητική του στάση για την άρνησης της γενοκτονίας των Αρμενίων. Να θυμίσουμε επίσης ότι η λειτουργία του εν λόγω κέντρου έγινε με τις ευλογίες του υπουργού Εξωτερικών της Τουρκίας Αχμέτ Νταβούτογλου ο οποίος για το σκοπό αυτό είχε επισκεφτεί την Καβάλα το περασμένο μήνα.

Στο θέμα αυτό αναφέρεται με την ερώτηση που κατέθεσε ο βουλευτής Καβάλας Σάββας Εμινίδης π οποίος απευθυνόμενος προς τους Υπουργούς Εξωτερικών, Παιδείας Δια βίου Μάθησης και Θρησκευμάτων καθώς και στον Πολιτισμού και Τουρισμό, θέτει μερικά κρίσιμα ζητήματα τα οποία χρειάζονται διευκρίνιση:

-          Έχει εγκριθεί η λειτουργία του «Κέντρου Ερευνών Οθωμανικής Ιστορίας» κι αν ναι από ποιόν δημόσιο φορέα;
-          Ποιος ελληνικός φορέας ελέγχει και εποπτεύει τη λειτουργία του και την εκπλήρωση των καταστατικών του στόχων;
-          Είναι γνωστές στο Υπουργείο σας οι πηγές της χρηματοδότησης του;
Να σημειώσουμε επιπλέον ότι ο κ. Εμινίδης στο κείμενο της ερώτησης αναφέρεται και στον καθηγητή Οθωμανικής Ιστορίας Ιωάννη Αλεξανδρόπουλο ο οποίος φέρεται να μετέχει στις δράσεις του κέντρου και ο οποίος με επιστολή του στο «Χ» διαψεύδει κάθε ανάμιξη.


Τετάρτη 27 Απριλίου 2011

Στο τελευταίο τεύχος του περιοδικού ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΗ, τεύχος ΜΑΙΟΥ



Αφιέρωμα:

Νέο- οθωμανισμός 

Έφτασε μέχρι την Καβάλα…

Μια σύνοψη των γεγονότων του τελευταίου εξαμήνου, το τι εξελίξεις δρομολογούν και τι σημαίνουν όλα αυτά για την Καβάλα. Γράφει ο Θεόδωρος Σπανέλης.