Επίσης ετοιμάζονται παρεμβάσεις για την ανάδειξη της αρχαίας Εγνατίας
Πρωτοβουλία του Δήμου Καβάλας
Ο Δρόμος του Νερού, ένα έργο που χρονολογείται από τον 16ο αιώνα ήταν ο κύριος φορέας ύδρευσης της Καβάλας μέχρι και πριν από λίγες δεκαετίες. Ένα έργο Οθωμανικό που κατασκευάστηκε επάνω σε παλαιότερο – σίγουρα παλαιολόγιο – βυζαντινό αμυντικό έργο και συγχρόνως έργο ύδρευσης για την βυζαντινή Χριστούπολις. Σύμφωνα με τις ιστορικές μαρτυρίες ο αυτοκράτορας του βυζαντίου Ανδρόνικος Β’ Παλαιολόγος το έχτισε το 1306. Όπως σημειώνει ο κ. Κωνσταντίνος Χιόνης στο βιβλίο του Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΚΑΒΑΛΑΣ, σύμφωνα με τον βυζαντινό ιστορικό Νικηφόρο Γρηγορά, «ο Ανδρόνικος Β’ Παλαιολόγος στη Χριστούπολη ανοικοδόμησε ένα διατείχισμα (οχυρωματικό έργο 1450 μέτρων και πλάτους 4,10 μέτρων με πύργους που το μήκος τους έδινες επί πλέον 470 μέτρα στο φρουριακό αυτό τείχισμα). Στις φιλολογικές πηγές αναφέρεται και σαν «το παρά την Χριστούπολιν τείχισμα». Το διατείχισμα αυτό ανοικοδομήθηκε από το τείχος της θάλασσας μέχρι την κορυφή του βουνού με σκοπό να εμποδισθεί η καταστροφική πορεία των Καταλάνων προς την Θράκη και τη Βασιλεύουσα… Το τείχος αυτό του Ανδρόνικου Β’ είχε χαρακτήρα οριοθετικής γραμμής μεταξύ Μακεδονίας και Θράκης και από την εποχή εκείνη χαρακτηριζόταν ως «τα στενά της Χριστουπόλεως».
Επάνω σε αυτό το οχυρωματικό έργο υπήρχε και ένα κανάλι που παρήχε νερό για την ύδρευση της βυζαντινής Χριστούπολις. Ανάλογο έργο σώζεται μέχρι τις ημέρες μας στην Αναστασιούπολη (την πόλη του Περιθωρίου) δίπλα στην γειτονική μας Ξάνθη. Πρόκειται για ένα τείχος δύο όψεων που στο κέντρο του διέρχεται ένα αυλάκι για την μεταφορά του νερού και το οποίο συγχρόνως έφραζε το δρόμο ανάμεσα στην Κομοτηνή και την Ξάνθη, καθώς απλώνεται από το μυχό της Βιστωνίδας λίμνης μέχρι τα πρώτα υψώματα της Ροδόπης.
Στην περίπτωση της Χριστούπολις έχουν σωθεί μόνο μερικά υπολείμματα του οχυρωματικού έργου καθώς το μεγαλύτερο τμήμα του κατεδαφίσθηκε και τα υλικά του πρέπει να χρησιμοποιήθηκαν για να κατασκευαστεί το υδραγωγείο του Σουλεϊμάν του μεγαλοπρεπούς – οι γνωστές μας Καμάρες – και να τροφοδοτήσει με πόσιμο νερό την διάδοχη πόλης της Χριστουπόλεως, την Καβάλα. Πέρα από τις Καμάρες έχει διατηρηθεί ένα πολύ μεγάλο τμήμα του κλειστού αγωγού από την περιοχή του Αγ. Κωνσταντίνου μέχρι την τοποθεσία Τρία Καραγάτσια, όπου μέχρι σήμερα τρέχει νερό η πηγή, η επονομαζόμενη και «Μάνα του νερού», η οποία για αιώνες ξεδιψούσε την πόλη μας. Το τμήμα από τις Καμάρες και μέχρι την εκκλησία του Αγ. Κωνσταντίνου καταστράφηκε από την ανοικοδόμηση.
Στο υπόλοιπο έργο, προς το βουνό, σε πολλά σημεία λόγω αυθαίρετων επεμβάσεων ο αγωγός έχει καταστραφεί ενώ έχουν υποστεί και ζημιές τα πέτρινα γεφύρια που κατασκευάστηκαν για την ομαλή ροή του νερού. Σημαντικές ζημιές υπέστη ο αγωγός από τα έργα της Εγνατίας Οδού και τα μπάζα που έπεσαν. Αξίζει να σημειώσουμε ότι η κλίση του αγωγού είναι μελετημένη με τρόπο που το νερό να μην αναπτύσσει μεγάλες ταχύτητες και στροβίλους, γιατί αυτό θα είχε επίπτωση στην ποιότητά του. Επίσης μέχρι σήμερα υπάρχουν οι δεξαμενές καθίζησης οι οποίες βοηθούσαν το νερό να απαλλαγεί από τυχόν φερτές ύλες.
Πέρα από τα προβλήματα που υπάρχουν από τις αυθαίρετες επεμβάσεις των ανθρώπων στον αγωγό του νερού, σοβαρά προβλήματα υπάρχουν και από την αυθαίρετη δόμηση και τις καταπατήσεις. Ενδεικτικά να αναφέρουμε ότι η «Μάνα του νερού» βρίσκεται μέσα σε καταπατημένη έκταση…
Με πρωτοβουλία του αντιδημάρχου Τεχνικών Υπηρεσιών Θόδωρου Μουριάδη έχει ξεκινήσει η εκπόνηση μελέτης για την διάσωση του Δρόμου του Νερού. Σε πρώτη φάση έχει γίνει αποτύπωση της κατάστασης του αγωγού και των προβλημάτων που υπάρχουν ενώ σε δεύτερη φάση θα σχεδιαστούν οι παρεμβάσεις όπως είναι αυτές που θα έχουν σωστικό χαρακτήρα, καθαρισμού και ανάδειξης των πιο χαρακτηριστικών σημείων του μνημείου. Ο κ. Μουριάδης εκτιμώντας το πόσο σημαντικό μνημείο είναι για την Καβάλα η διάσωση του Δρόμου του Νερού πήρε την πρωτοβουλία για την εκπόνηση της μελέτης και στην συνέχεια για την ένταξή του για χρηματοδότηση στο πρόγραμμα Leader. Φιλοδοξία του κ. Μουριάδη είναι επίσης σε συνεργασία με τον καθηγητή του τμήματος Γεωλογίας του ΑΠΘ Μιχάλη Βαβελίδη να αναδειχθεί έστω και μια στοά από τα αρχαία χρυσορυχεία που υπάρχουν επάνω από το Δρόμο του Νερού και προς την Παλιά Καβάλα, με σκοπό να είναι επισκέψιμη στο κοινό.
Όταν θα ολοκληρωθεί το έργο θα έχει διαμορφωθεί μια ιστορική διαδρομή ιδιαίτερου φυσικού κάλους και ιστορικής σημασίας η οποία θα ξεκινάει με το Δρόμο του Νερού, από την Καβάλα, θα φτάνει στα αρχαία χρυσορυχεία της εποχής του Θουκυδίδη, θα συνεχίζει μέσα από το μονοπάτι της Παλιάς Καβάλας, και με μια στάση στον ανακαινισμένο νερόμυλο και στον καταρράκτη θα καταλήγει στο παλιό λατομείο στην έξοδο της χαράδρας. Το μήκος αυτής της διαδρομής θα ξεπερνάει τα 15 χιλιόμετρα .
Η αρχαία Εγνατία
Επίσης ανάλογη παρέμβαση αλλά μικρότερης κλίμακας ετοιμάζει ο κ. Μουριάδης και για το τμήμα της Αρχαίας Εγνατίας που βρίσκεται μέσα στον αστικό ιστό της Καβάλας, ξεκινώντας από την περιοχή του Βύρωνα και φτάνοντας μέχρι τον Άγ. Σίλα. Θυμίζουμε ότι έργο ανάδειξης της αρχαίας Εγνατίας είχε υλοποιηθεί πριν από δέκα χρόνια από τον τότε δήμαρχο Στάθη Εριφυλλίδη. Ωστόσο στο πέρασμα του χρόνου δεν έγινε καμία ουσιαστική συντήρηση με συνέπεια μέρος των κατασκευών αναψυχής να έχει καταστραφεί καθώς και ο φωτισμός του δρόμου, επίσης σημειώθηκαν και αυθαιρεσίες με κακόγουστες κατασκευές οι οποίες θα απομακρυνθούν, όπως τόνισε μιλώντας στο «Χ» ο κ. Μουριάδης. Κάτι ανάλογο σχεδιάζεται και για τον Δρόμο του Νερού καθώς θα ξεκινήσουν οι διαδικασίες για την διοικητική αποβολή των καταπατητών οι οποίοι σε πολλές περιπτώσεις έχουν καταστρέψει το μνημείο.
Συμπέρασμα
Αυτά τα δύο έργα, τα οποία έχουν τεθεί στις προτεραιότητες του κ. Μουριάδη πέρα από την ομορφιά που θα προσφέρουν στην πόλη, συνιστούν ουσιαστικά δύο πολύ σημαντικές αναπτυξιακές πρωτοβουλίες που αν προβληθούν κατάλληλα ενισχύουν το τουριστικό προφίλ της Καβάλας. Επιπλέον είναι δύο έργα που θα δώσουν την ευκαιρία σε κατοίκους και επισκέπτες να γνωρίσουν μνημεία του παρελθόντος της πόλης, γεγονός που πιστεύουμε ότι θα συμβάλει στην συνειδητοποίηση του ιστορικού βάθους που διαθέτει η πόλη που κατοικούμε.
