Παρασκευή 14 Ιανουαρίου 2011

Το ξαστέρωμα

Τόπος της πυκνοτέρας μνήμης αυτός που κατοικούμε και μονίμως αντικείμενο διεκδίκησης από εχθρούς και «φίλους». Αντί λοιπόν σήμερα να είμαστε σε θέση να εισπράττουμε πνευματικά δικαιώματα για όσα πρόσφεραν οι προγονοί μας στην πρόοδο της ανθρωπότητας, αντί να εισπράττουμε την υπεραξία αυτού του τόπου, μοιραζόμαστε πίκρα και χρέη.

Τι είναι όμως αυτό που μας καταδικάζει σε αυτή την ανυποληψία; Η απουσία πειθαρχίας, εκπαίδευσης, φιλότιμου, ενδιαφέροντος, φιλοδοξίας; Το καθένα από αυτά και όλα μαζί και άλλα πολλά που μας διαφεύγουν. Σίγουρα όμως εκείνο που θα έκανε την διαφορά είναι η απουσίας μιας Μεγάλης Εθνικής Ιδέας. Δεν έχουν περάσει πολλά χρόνια από τους Ολυμπιακούς Αγώνες του 2004. Ασχέτως αν η όλη διοργάνωση μας βούλιαξε οικονομικά, αυτό καθ’ αυτό το γεγονός κινητοποίησε το σύνολο των δυνάμεων της κοινωνίας για την επίτευξη του στόχου.

Αντί λοιπόν αυτή η εμπειρία να γίνει γνώση και δύναμη, αφέθηκε να παρέλθει ανεκμετάλλευτη. Φυσικά οι Μεγάλες Ιδέες δεν υπάρχουν στα ράφια του σούπερ μάρκετ για να πάει κανείς να τις αγοράσει. Προϋποθέτουν στοχασμό, συζήτηση, προβληματισμό αναζήτηση νοήματος.

Ένας θρύλος που έχει στοιχειώσει το νεώτερο ελληνισμό ίσως είναι αυτός του μαρμαρωμένου βασιλιά. Φυσικά και δεν είναι δυνατόν να υπάρχει ένας βασιλιάς μαρμαρωμένος που κάποια στιγμή θα πάρει το σπαθί του και θα διώξει τους εχθρούς, αν το προσεγγίσουμε με αυτό τον τρόπο αφενός δεν θα καταλάβουμε τίποτα και αφετέρου δεν θα προσφέρουμε τίποτα στον προβληματισμό. Αν όμως αναγνώσουμε την ιστορία με την γλώσσα των συμβόλων, που κατά κόρον χρησιμοποιούν οι θρύλοι  για να μπορέσουν να γίνουν κατανοητοί απ’ όλους, τότε η ιστορία ξεδιπλώνεται με όλο της το νόημα.

Σε όλους του θρύλους  και τα παραμύθια, «βασιλιάς» γίνεται όποιος καταφέρει να περάσει τις δοκιμασίες και γίνει κύριος του εαυτού του (το οποίο σημαίνει ότι δεν χρωστάει σε κανέναν, δεν του ρουφάει το αίμα κανένας άχρηστος και δεν έχει κανένα Δ.Ν.Τ. πάνω από το κεφάλι του). Ο μαρμαρωμένος βασιλιάς δεν συμβολίζει τίποτα περισσότερο και τίποτα λιγότερο από τον απολεσθέντα οικουμενικό χαρακτήρα του ελληνισμού. Η σκλαβιά κάτω από τον ξένο δυνάστη ή το κλείσιμο στα στενά όρια ενός μικρού, πτωχού (από κάθε άποψη)  και μίζερου κρατικού μορφώματος δεν είναι τίποτε περισσότερο από αυτό.

Σε μια κοινωνία συγκρουόμενων συμφερόντων η μόνη λύση για την ανάταξη της είναι η ύπαρξη ενός ενωτικού ιδανικού, το οποίο δεν μπορεί να είναι ξένο με την αναζήτηση μιας καινούργιας εθνικής προοπτικής, η οποία θα προσφέρει δυναμική, κύρος και ιστορικό βάθος. Αυτό δεν σημαίνει ότι θα πρέπει να ακολουθήσουμε την πεπατημένης της εδαφικής επέκτασης. Θα μπορούσε να είναι – μια πτυχή της – και μια οικονομικού χαρακτήρα επιστροφή σε εδάφη από τα οποία αποξενωθήκαμε ως συνέπεια του καταμερισμού του κόσμου κατά τον περασμένο αιώνα, θα μπορούσε να είναι το να γίνει ο τόπος φιλόξενος για την επιστήμη και την φιλοσοφία.

Ίσως τότε να μπορέσουμε περάσουμε από την «συννεφιασμένη Κυριακή» στο «πότε θα κάνει ξαστεριά»… Μόνο τότε θα ξαστερώσει ο γαλάζιος ουρανός και οι φουσκοδενδρίτες άνεμοι θα φέρουν την Άνοιξη, όπως θα έλεγε και ο ποιητής.

Τετάρτη 12 Ιανουαρίου 2011

Οδηγητικές ιδέες

«Δυστυχώς επτωχεύσαμε» θα μπορούσε να δηλώσει κάποιος από τους δημόσιους παράγοντες της χώρας, για να επισημάνει όχι κατ΄ ανάγκη μόνο την οικονομική χρεωκοπία, η οποία είναι ήδη γεγονός, αλλά την απουσία ενός σχεδίου, μιας ιδέας για το πώς θα βγούμε από το αδιέξοδο στο οποίο έχουμε περιέλθει.

Μέχρι τώρα είχαμε τις λαθραία εισαγόμενες ιδέες της Δεξιάς και της Αριστερής Εθνικοφροσύνη που πάλευαν για το ποια θα κυριαρχήσει και αυτό δήλωνε μια – ψευδή όπως αποδείχθηκε – πάλη ιδεών για το μέλλον της χώρας. Κούφιες ιδέες που όχι μόνο δεν προήγαγαν τον τόπο αλλά τον υπονόμευσαν από τα θεμέλια, γι’ αυτό σήμερα βρισκόμαστε σε αυτό το σημείο, απογοητευμένοι, πλάνητες και πένητες εισπράττοντας την περιφρόνηση από τους εταίρους και φίλους. Λέει μια παροιμία ότι όταν ένα νόμισμα πέσει στην λάσπη δεν έχει σημασία από ποια πλευρά έπεσε, γιατί η ουσία δεν αλλάζει. Έτσι έγινε και με εμάς, πέσαμε στην λάσπη της χρεωκοπίας και δεν έχει νόημα αν πέσαμε από την πλευρά της μίας ή της άλλη εθνικοφροσύνης. Μάλιστα στην δική μας περίπτωση έχουμε κάτι ακόμη ως επιβαρυντικό, το νόμισμα είναι κάλπικο.

Αυτοί που μας οδήγησαν εδώ, κάθε μέρα που περνάει αποδεικνύεται ότι δεν είναι σε θέση να μας βγάλουν. Χρειάζεται μια άλλη δύναμη, ένα άλλο πολιτικό προσωπικό, μια άλλη διανόηση που θα σταθεί σε σταθερό εθνικό, πατριωτικό «έδαφος» για να μπορέσει να υψώσει το ανάστημά της. Που είναι όμως, δεν φαίνεται. Απουσιάζουν οι οδηγητικές ιδέες, απουσιάζει η έμπνευση, η διάθεση για προσφορά, το σχέδιο δράσης. Έχουμε κολλήσει στην λάσπη και δεν διαφαίνεται κάτι που θα μπορούσε να μας βγάλει από εδώ.

Οι οικονομολόγοι υποστηρίζουν ότι η κρίση είναι η γρίπη της οικονομίας, μια αρρώστια χρήσιμη, γιατί βοηθάει τον οργανισμό να απαλλαγεί από τις τοξίνες και κάθε τι άχρηστο κουβαλάει, έτσι ώστε να μπορέσει να αναγεννηθεί. Ωστόσο όλα εξαρτώνται από την κατάσταση του οργανισμού, γιατί δεν είναι σπάνιο σε ένα εξασθενημένο οργανισμό η γρίπη να εξελιχθεί σε πνευμονία βαριάς, μορφής. Φοβόμαστε ότι κάπου εκεί βρισκόμαστε και αν δεν υπάρξει κάτι που θα ανατάξει τον οργανισμό, το μέλλον θα μας υποδεχθεί με μια ζωή μόνιμης μηχανικής υποστήριξης. «Οι ιδέες κινούν τον κόσμο» ήταν ένα μότο που κυριάρχησε τα τελευταία είκοσι χρόνια, η απουσία τους στην δική μας περίπτωση το επιβεβαιώνουν.

Πόσο μακριά και πόσο κοντά φαντάζουν σήμερα οι στίχοι από το τσάμικο του Σαββόπουλου;

«η Ελλάδα που αντιστέκεται η Ελλάδα που επιμένει
κι όποιος δεν καταλαβαίνει δεν ξέρει που πατά και που πηγαίνει

Καλωσόρισες πουλί μου μοναξιά ελληνική μου
απ' αγάπη φεύγεις έρχεσαι πηγαινοέρχεσαι σαν την πνοή μου
κι απ' την έρημη την απόσταση παίρνει υπόσταση κάθε γιορτή μου
απ' τους δυο μας ποταμούς θα γευτεί μια νύχτα η έρημος καρπούς».

Τρίτη 11 Ιανουαρίου 2011

Τα ψεύτικα τα λόγια

Την περασμένη εβδομάδα δόθηκαν στη δημοσιότητα στοιχεία για την πορεία της παγκόσμιας ναυτιλίας το 2010 και εξ αυτών προκύπτει ότι παρά την κρίση η ελληνόκτητη ναυτιλία διατήρησε την πρώτη θέση. Τις ίδιες ημέρες περίπου ανέκυψε και ένα άλλο θέμα τοπικού χαρακτήρα… με ανακοινώσεις τους κόμματα της Αριστεράς καταδίκασαν τη νέα επιχειρησιακή σύμβαση που σύναψαν εργαζόμενοι και εργοδοσία στην εταιρία γάλακτος της ΝΕΟΓΑΛ. Το «μεμπτό στην υπόθεση» ήταν ότι συμφώνησαν οι δυο πλευρές σε μια μείωση μισθών κατά 9% προκειμένου να αφομοιωθεί η αύξηση του κόστους παραγωγής – κύρια λόγω αύξησης της φορολογίας – και να παραμείνει κερδοφόρα η επιχείρηση ούτως ώστε να διατηρηθούν οι θέσεις εργασίας.

Εκ πρώτης όψεως τα δύο γεγονότα δεν έχουν καμία σχέση, ωστόσο είναι κοινές συνισταμένες του ίδιου προβλήματος. Η ελληνόκτητη ναυτιλία αν και έχει φέρει στην χώρα από το 2000 – 2010 μέχρι σήμερα πόρους διπλάσιους από ότι το Γ’ Κ.Π.Σ. ζει «εξόριστη» στη Βρετανία, γιατί θέλει οι σχέσεις της με την Ελληνική Πολιτεία να είναι όσο το δυνατόν πιο περιορισμένες, γι’ αυτό άλλωστε καταφέρνει να επιβιώνει με πολύ καλά αποτελέσματα. Η ΝΕΟΓΑΛ μια μικρή, τοπική επιχείρηση που παράγει ένα ανταγωνιστικό προϊόν και προσφέρει ζωή σε πάρα πολλά χωριά με τις κτηνοτροφικές μονάδες που συντηρεί, επειδή δεν μπορεί να αναγκαστεί σε μετανάστευση «πρέπει να κλείσει», έτσι ώστε το μερίδιο που έχει στην αγορά να το πάρουν οι πολυεθνικές του γάλακτος, αυτές που έχουν την άνεση να κάνουν παιχνίδια που ούτε καν τα αντιλαμβανόμαστε. Η ιστορία που γίνεται με το γάλα τα τελευταία χρόνια και έχει ως στόχο να κλείσουν όλες οι τοπικές επιχειρήσεις το έχουμε ξαναδεί, δεκαετίες τώρα, το είδαμε με τις μικρές βιοτεχνίες τροφίμων (ιχθυερά, αλλαντοποιία κ.λπ.) το είδαμε με τα τοπικά αναψυκτικά, με την ένδυση και τα υποδήματα, με την υφαντουργία, με τις «λευκές συσκευές»… το είδαμε με χίλια δυο παραδείγματα. Κάθε φορά γινόταν στοχοποίηση των μικρών επιχειρήσεων (ποιος δεν θυμάται το «αριστερό» σύνθημα της δεκαετίας του ’70, «κλείστε το Νταχάου της ΠΙΤΣΟΣ» για να ανοίξει έτσι ο δρόμος για την SIEMENS και τις άλλες πολυεθνικές… Κάπως  έτσι μειώθηκε σταδιακά η παραγωγή και η όποια επιχειρηματική δράση για να επιβιώσει στράφηκε στο παρασιτικό και αεριτσίδικο κεφάλαιο.

Κάπως έτσι είναι γραμμένη η σύγχρονη οικονομική μας ιστορία. Απώλεια της παραγωγής και γιγάντωση της παραοικονομίας και άνοιγμα των συνόρων για τις πολυεθνικές, χωρίς μια αντίσταση... Το παραγωγικό κεφάλαιο χτυπήθηκε και ιδεολογικά στο όνομα ενός απροσδιόριστου και νεφελώδους αριστερού πολιτικού λόγου και χτυπήθηκε και από τους κρατικούς μηχανισμούς, από την πολυνομία, τους εξοντωτικούς ελέγχους και την διαφθορά. Σήμερα υπάρχουν «μαύρες» επιχειρήσεις χωρίς ΑΦΜ, χωρίς έδρα, χωρίς δηλωμένο προσωπικό που διακινούν τεράστια ποσά χωρίς παραστατικά ή με πλαστά τιμολόγια. Με αυτούς κανείς δεν ασχολήθηκε ποτέ. Όλο το πρόβλημα ήταν να χτυπηθεί για να εξαφανιστεί ή να «προσαρμοστεί» στα δεδομένα της αγοράς, το παραγωγικό κεφάλαιο.

Έτσι φτάσαμε στο σήμερα όπου μια οικονομική κρίση μετεξελίχθηκε σε μια δομικού χαρακτήρα κρίση η οποία θα συμπαρασύρει στην πτώση της τον κρατικό μηχανισμό, το πολιτικό σύστημα, τα εργατικά κεκτημένα, την κοινωνική ευημερία και το σύνολο της οικονομίας, ακόμη και το ελάχιστα υγιές που μπόρεσε να επιβιώσει από την λαίλαπα τόσων δεκαετιών. Το να μείνει ανοιχτή και κερδοφόρα η κάθε ΝΕΟΓΑΛ, η κάθε ΒΦΛ, ή κάθε παραγωγική επιχείρηση είναι ένα χαράκωμα αντίστασης στην λαίλαπα που ήδη ενέσκηψε και όποιος κρύβεται πίσω από αριστερή φρασεολογία, πίσω από ψεύτικα λόγια, δεν μπορεί να κρύψει πλέον ότι εξυπηρετεί πολυεθνικά συμφέροντα – ακούσια ή εκούσια - και όχι τις ανάγκες μια ημιβυθισμένης εθνικής οικονομίας.