Η χθεσινή ημέρα ξημέρωσε βρίσκονταν την Γάζα λουσμένη στο
αίμα, το Ισραήλ στα πρόθυρα νευρικής κρίσης,
το Ιράν να έχει βγει με το ναυτικό του στη Μεσόγειο για να αντιμετωπίσει
τους νέους «σταυροφόρους», την Συρία να έχει φτάσει λίγο πριν το σημείο μηδέν,
για την εισβολή, την Τουρκία να βλέπει να αναδύεται μέσα από τις φλόγες που
καψαλίζουν τη Συρία ένα ανεξάρτητο Κουρδιστάν… Την ίδια ώρα, στην Ευρώπη, τα
μέλη του Eurogroup τα βρήκε το ξημέρωμα, χωρίς να έχουν καταλήξει σε συμφωνία
για το μέλλον του χρέους της Ελλάδας, με τους Έλληνες εξαθλιωμένους και
αβέβαιους για το μέλλον όσο ποτέ άλλοτε, την Ιταλία, την Ισπανία, την
Πορτογαλία, την Ιρλανδία και εσχάτως και την Γαλλία να μπαίνει στην σειρά των
θυμάτων της κρίσης και την ενωμένη Ευρώπη, να βλέπει να ανοίγονται ρήγματα στην
μέχρι τώρα – κατ’ επίφαση όπως φάνηκε – ενότητά της. Η κρίση έφερε στην
επιφάνεια ένα μεγάλο πρόβλημα της Ευρώπης, που δεν είναι μόνο ή κύρια
οικονομικό, αλλά πρόβλημα ταυτότητας. Αν για παράδειγμα τραβήξετε μια γραμμή
ανάμεσα στις χώρες που ήδη βρίσκονται εντός της περιδίνησης της οικονομικής
κρίσης και αυτές που είναι εκτός, θα διαπιστώσετε ότι οι εντός είναι η Ορθόδοξη
Ελλάδα και οι Καθολικές
χώρες της Ευρωζώνης. Στην άλλη πλευρά, τις εκτός
περιδίνησης, βρίσκονται όλες οι Προτεσταντικές χώρες. Αν αυτό δεν σας λέει
πολλά καλό θα ήταν να το ξανασκεφτείτε.
Η Αναγέννηση βρήκε την Ευρώπη χωρισμένη σε τρία κομμάτια,
την Ελλάδα και τα ορθόδοξα Βαλκάνια υπό Οθωμανικό Ζυγό, τις καθολικές χώρες του
Νότου από την άλλη πλευρά και τις προτεσταντικές του Βορρά να σηκώνουν το
ανάστημά τους απέναντι στην παντοκρατορία του Πάπα. Ουσιαστικά χωρισμένη σε
τρία στρατόπεδα. Σήμερα δεν έχει αλλάξει και πολύ η κατάσταση. Παρά τις διακηρύξεις και τα μεγάλα λόγια για
κοινή πορεία, για σχέσεις εμπιστοσύνης και αλληλεγγύης, παρά την συνύπαρξη
διαφορετικών πολιτισμών η Ευρώπη παραμένει ακόμη διασπασμένη και όχι μόνο αυτό,
αλλά φαίνεται να υπάρχει και πρόβλημα αλληλοκατανόησης. Λές και σε όλα αυτά τα
χρόνια της κοινής πορείας δεν καταφέραμε να πάμε ένα βήμα μπροστά.
Και αυτό φαίνεται πιο πολύ στην στάση της Γερμανίας η οποία
αποδεικνύεται σήμερα ότι το εγχείρημα της Ενωμένης Ευρώπης δεν το είδε ως μια
ευκαιρία για την υπέρβαση του παρελθόντος, αλλά ως μια δυνατότητα που της
προσφέρει η Ιστορία για να κυριαρχήσει σε όλη τη ήπειρο. Το βήμα που έκανε
αρχίζει να γίνεται μετέωρο, και αν δεν βρεθεί λύση σύντομα ίσως τα γεγονότα
στην ανατολική Μεσόγειο να προλάβουν τις εξελίξεις και σε λίγο το οικονομικό
ζήτημα, αφενός να μη έχει λυθεί και αφετέρου να έχει περάσει σε δεύτερη μοίρα.
Θεόδωρος Α. Σπανέλης
