Πολιτικές καριέρες, περιουσίες, κοινωνικό στάτους και ονόματα χτίστηκαν μέσα από την διαφθορά που αναπτύχθηκε εδώ και τριάντα χρόνια μέσα στο χώρο της Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Αν εξαιρέσεις κανείς μερικές περιπτώσεις και θα δούμε στην συνέχεια γιατί συνέβη αυτό, στην συντριπτική πλειοψηφία των περιπτώσεων οι «βλαχοδήμαρχοι» όλης της χώρας αποδείχθηκαν πρώτης κατηγορίας λήσταρχοι, οι οποίοι γύρω τους έχτισαν σκληρούς μηχανισμούς αλλοτρίωσης συνειδήσεων. Επιπλέον η πολιτική που παρήγαγαν είχε χαρακτήρα επέλασης βαρβάρων που στο πέρασμά τους σάρωσαν κάθε ίχνος ιστορίας και πολιτισμού, ολόκληρες πόλεις άλλαξαν χαρακτήρα και μορφή μέσα από τις παντός είδους «αναπλάσεις» και φυσικά από τις «πολιτιστικού χαρακτήρα» επεμβάσεις.
Το πρόβλημα λοιπόν δεν είναι μόνο τα άδεια ταμεία, οι εικονικές προμήθειες, η κατασπατάληση πόρων αλλά και η εκρίζωσης κάθε στοιχείου τοπικής παράδοσης που σεβάστηκε ο χρόνος. Δημιούργησαν ένα έλλειμμα τεράστιο το οποίο ήταν η τροχοπέδη σε ένα σταθερό βηματισμό κάθε συλλογικότητας, τις οποίες είχαν ανάγκη οι τοπικές κοινωνίες για να αναπτυχθούν. «Αγράμματοι», «απολίτιστοι», «λαμόγια» είναι μερικές λέξεις που περιγράφουν την ταυτότητα όλων αυτών των «βλαχοδήμαρχων», η οποία είχαν ως μοναδικό έργο της «εκπόρνευση» της πολιτικής ζωής. Αντί πολιτισμού – με την στενή και ευρεία έννοια – άνθισε μια βιομηχανία υποταγής των πάντων στο θέλημα του δημάρχου. Γι’ αυτό κανείς δήμαρχος που βρίσκεται στη δίνη οικονομικών σκανδάλων δεν μπορεί να λέει ότι «δεν ήξερα». Το θέμα είναι ότι συνελήφθηκαν να «κλέβουν οπώρας» οι πιο ανόητοι, οι ανίδεοι, γιατί υπάρχουν και οι άλλοι οι πονηροί που έκαναν τόσο καλά την δουλειά τους που έφυγαν χωρίς να αφήσουν ίχνη.
Σε όλα αυτά υπάρχουν φυσικά εξαιρέσεις, δεν είναι όλα μαύρα. Το νομοθετικό πλαίσιο και η πλούσια ροή πόρων δημιούργησαν βιότοπο ανάπτυξης της διαφθοράς και φυτώριο ανάπτυξης και προόδου σε άλλες περιπτώσεις. Εκεί που υπήρχαν δήμαρχοι με παιδεία, καλλιέργεια, συναίσθηση του ιστορικού τους ρόλου στην διαμόρφωση της τοπικής κοινωνίας, ήταν αυτάρκεις σαν προσωπικότητες και με όραμα προόδου, άλλαξε η εικόνα των πόλεων τους. Πόλεις και χωριά βγήκαν από την αφάνεια και έλαμψαν στην Ελλάδα και την Ευρώπη. Λίγα τα παραδείγματα, χωρίς καμία αμφιβολία. Ένα χωριό στο Πήλιο, ένα στην Φλώρινα, μια πόλη της Μακεδονίας και μια της Πελοποννήσου είναι τα ελάχιστα παραδείγματα που έρχονται στο νου. Σίγουρα πολύ λίγα, αλλά ικανά να δείξουν ότι υπάρχει και ο άλλος δρόμος. Αυτόν που οφείλει κάθε δήμαρχος να τον ανακαλύψει και να οδηγήσει την κοινωνία στην οποία ηγείται, προς τα εκεί.
