Το έχουμε σημειώσει πολλάκις από αυτή τη στήλη και χαιρόμαστε που το ακούμε τελευταία όλο και πιο συχνά, ότι δηλαδή, η ενασχόληση με την Ιστορία δεν εκφράζει απλά μια διάθεση δημιουργικής αξιοποίησης του χρόνου αλλά είναι κάτι πολύ βαθύτερο, είναι ικανή και αναγκαία συνθήκη για να μπορεί κάποιος να αυτοπροσδιορίζεται ως πολίτης. Μια ιδιότητα κορυφαία για κάθε άτομο που θέλει να είναι ενεργό μέλος μια κοινωνίας ανθρώπων. Πως μπορεί όμως κάποιος να έχει την δυνατότητα να αναπροσδιοριστεί ως πολίτης αν δεν έχει περπατήσει εκείνα τα βήματα που θα τον οδηγήσουν στην αυτογνωσία ή τουλάχιστον στην αναζήτησής της;
Η Ιστορία όσο πίσω και αν γυρίσουμε στο χρόνο είναι ένα ανοιχτό βιβλίο, όπου κάθε φορά που την διαβάζουμε καταλαβαίνουμε και κάτι διαφορετικό, γιατί η οπτική γωνία της κάθε εποχής είναι τελείως διαφορετική. Σήμερα βρισκόμαστε μπροστά σε ένα τεράστιο κενό, το οποίο προσπαθήσαμε – τουλάχιστον – να περιγράψουμε στο χθεσινό μας σημείωμα. Ένα ψυχικό κενό το οποίο πηγάζει από την απουσία ενός κοινού τόπου, σε σχέση με τον οποίο θα μπορεί να αυτοπροσδιορίζεται κάθε μέλος της κοινωνίας. Αυτός ο προσδιορισμός είναι αναγκαίος για να νοιώσει ένα άτομο δυνατό και ικανό για να βιώνει την πεποίθηση ότι μπορεί να διαχειριστεί το μέλλον του. Η απουσία του δημιουργεί φοβικά σύνδρομα, ρατσιστικές αντιλήψεις και εν γένει μια ανασφάλεια για κάθε αλλαγή στη ζωή του. Κάθε άσχημη είδηση ισοδυναμεί με μια μεγάλη καταστροφή και το αποτέλεσμα είναι να οδηγούμαστε με όλο και μεγαλύτερες ταχύτητες σε αυτιστικές συμπεριφορές και ενίοτε και αυτοκαταστροφικές.
Δεν ξέρουμε ποιοι είμαστε, από πού ερχόμαστε και κατά συνέπεια και που πηγαίνουμε. Αν η μεταπολίτευση που απέρχεται ήδη από την σκηνή της ιστορίας σημαδεμένη από την βαριά ήττα της οικονομικής χρεωκοπίας, αφήνει πίσω της ένα τεράστιο πολιτικό κενό, το αύριο φαντάζει σαν μια μαύρη τρύπα μεγέθους όσο και το έλλειμμα. Επιπλέον η πτώση συνοδεύεται από μια τεράστια υποθήκη ψεύδους, η οποία κλονίζει περαιτέρω την εμπιστοσύνη μας στο μέλλον που έρχεται. Γι’ αυτό και δεν μπορούμε να εμπιστευτούμε την διαχείριση του μέλλοντος, ατομικού και συλλογικού, σε κανένα, ούτε στον ίδιο μας τον εαυτό κι αυτό οδηγεί σε παραίτηση. Έτσι μπορούμε να αγανακτούμε με όσα συμβαίνουν αλλά αυτά δεν είναι ικανά να δημιουργήσουν αυτενέργεια…
Επιστροφή στην ιστορία, νέα ανάγνωση για να ανακαλύψουμε τον ανιστόρητο εαυτό μας και μόνο τότε θα νοιώσουμε ικανοί να διαχειριστούμε το μέλλον μας. Μέχρι τότε θα παραπαίουμε ανάμεσα σε αυτοκτονικές τάσεις ή μια διάθεση αυτομαστιγώματος. Αν δεν νοιώσουμε το μέγεθος του ιστορικού βάθους που μας ακολουθεί δεν μπορούμε να ανοιχτούμε στο μέλλον. Οπότε όχι μόνο δεν θα μπορέσουμε να βγούμε στα μαρμαρένια αλώνια για να παλέψουμε με τον κακό μας εαυτό, αλλά ούτε να ξανά βγούμε στις αγορές για δανεικά, θα καταφέρουμε. Αυτή η επιστροφή, αναγκαία για ένα άλμα προς το μέλλον θα σηματοδοτήσει και τη νέα, μετά την μεταπολίτευση, μετά την χρεωκοπία, εποχή της χώρας. Αν δεν συμβεί θα συνεχίσουμε να παλινδρομούμε ανάμεσα σε προστάτες και κηδεμόνες από τη μία και στα ψυχολογικά μας αδιέξοδα από την άλλη.
