Με τον όρο 1821 ή μόνο 21 καθορίζουμε ιστορικά αλλά και μεταφορικά μια ηρωική εποχή μια πραγματική επανάσταση, που ξεκίνησε από την αρχέγονη ανθρώπινη τάση για ελευθερία. Και μπορεί σήμερα [αύριο] να γιορτάζουμε την επέτειο του ξεσηκωμού, όμως ίσως αγνοούμε γεγονότα ,αλλά και μνήμες όπως καταγράφηκαν από έγκριτους ιστορικούς. Τη στιγμή που ο ξεσηκωμός εκδηλώθηκε από το σύνολο του αγράμματου και απλού λαού ,είναι επανάσταση με το Ε κεφαλαίο. Μια επανάσταση που δεν ήταν μονοσήμαντη. Δεν είχε μόνο έναν εχθρό. Αλλά αρκετούς, που σαν παράσιτα κοίταξαν να χορτάσουν την αρρωστημένη εν πολλοίς ματαιοδοξία τους για εξουσία και πλουτισμό. Δεν είναι περίεργο λοιπόν να λοιδορούνται οι επώνυμοι αλλά και ανώνυμοι αγωνιστές του 21, για έλλειψη μόρφωσης και για κοινωνική ανεπάρκεια. Αλλά κατηγορήθηκαν οι περισσότεροι για…κουρελήδες και για ζήτουλες, που ζητούσαν λίγο ψωμί στο όνομα της ελευθερίας τους. Η επανάσταση του 21 είχε πολιτικά και κοινωνικά αίτια. Η διαφορά κατανομής του πλούτου και η άγρια εκμετάλλευση των κοτζαμπάσηδων και των Τούρκων φεουδαρχών, σε συνδυασμό με τους Φαναριώτες, θεωρούνται πολύ βασικές αφετηρίες για να οδηγηθεί ένας λαός σε Επανάσταση.
Είναι γεγονός ότι οι Τούρκοι κάθε άλλο παρά φημιζόταν για αποτελεσματικό και λειτουργικό διοικητικό σύστημα. Αποτέλεσμα αυτής της ανεπάρκειας ήταν η παραχώρηση στους κοτζαμπάσηδες της τοπικής κοινοτικής διοίκησης αλλά, πρώτιστα, την είσπραξη φόρων από τους υπόδουλους. Ο κεφαλικός φόρος υπήρξε φοβερό όπλο στα χέρια των κοτζαμπάσηδων τυχοδιωκτών ,οι οποίοι και άδραξαν την ευκαιρία να αποκτήσουν δύναμη αλλά και εξουσία ακόμη και πάνω στη ζωή των σκλαβωμένων προγόνων μας. Επομένως δεν ήταν μόνο ο αγώνας κατά του ξένου κατακτητή, αλλά και η καθημερινή καταπίεση που δέχονταν ο σκλαβωμένος απλός λαός, από τη μεριά των ίδιων του αρχόντων [;].
Ας τα πάρουμε όμως τα πράγματα από την αρχή. Οι Φαναριώτες για πράδειγμα κάθε άλλο παρά είχαν συνείδηση της νεοελληνικής εθνότητας και ούτε πολυπίστευαν ότι το Έλληνικό Έθνος θα μπορέσει να προχωρήσει προς την Ελευθερία του. Αυτοί [ οι Φαναριώτες ] είχαν άλλα «όνειρα». Να διαλυθεί το ευρωπαϊκό τμήμα της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και να επιπέσουν να μοιραστούν φέουδα-ηγεμονίες. Νηστικοί για πολυτέλεια και δύναμη όπως ήταν έμοιαζαν ως άλλοι καπουτσίνοι καλόγεροι που επιπίπτουνστο χοιρομήριο όταν επανακάμπτουν από πολυήμερη υποχρεωτική νηστεία. Αυτούς λοιπόν τους ενδιέφερε να διαλύσουν την ευρωπαϊκή Τουρκία και να την χωρίσουν σε ηγεμονίες. Να αναλάβουν ηγεμόνες στα κομμάτια που θα προέκυπταν. Αλλά και η συνέχεια της δουλείας των Ελλήνων ουδόλως τους ενδιέφερε, αφού «…αυτοί είχαν κεκτημένα δικαιώματα υπό το Τουρκικό καθεστώς και δεν εννοούσαν να το διακυβεύσουν….» [Τ. Μιχαλόπουλου όπ.άν, σελίς 89].
Οι κοτζαμπάσηδες ήταν γέννημα θρέμμα της οθωμανικής παρακμής. Η οικονομική τους δύναμη και αυτοτέλεια είχε σαν αποτέλεσμα το μονοπώλιο της κοινοτικής εξουσίας. Κάτω λοιπόν απ΄αυτή την κατάσταση ήταν φυσικό οι κοτζαμπάσηδες να εξελιχτούν [ αν δεν ήταν ούτως ή άλλως ] σε συντηρητικά και αντιλαϊκά στοιχεία. Οι υπόδουλοι τους αποκαλούσαν… τουρκοχριστιανούς ή ….τουρκολάτρες. Υπάρχουν επίσημες ιστορικές καταγραφές ότι από τους φόρους που εισέπρατταν απέδιδαν στους Τούρκους περίπου το 20-25% και το υπόλοιπα για την πλούσια και πολυτελή τους διαβίωση, τη στιγμή που ο απλός λαός πεινούσε. Αλλά οι περισσότεροι ασχολούνταν και με……τραπεζικές δραστηριότητες. Δανείζονταν χρήματα από τους Τούρκους και στη συνέχεια τα δάνειζαν με πολλαπλάσιο τόκο στους ραγιάδες. Με τέτοια λοιπόν «προνόμια» θα ήταν αφέλεια να επιμείνει κανείς ότι πρωτοστάτησαν στις εθνικαλαπελευθερωτικές ενέργειες. Αν συνέβαινε κάτι τέτοιο θα ήταν ιστορικά, οικονομικά αλλά κοινωνικά περίεργο και ας μου επιτραπεί και ο χαρακτηρισμός….παράλογο. Δυστυχώς ή ευτυχώς λίγα είναι τα παλληκάρια. Αυτοί που βάζουν πρώτα την Πατρίδα και ύστερα όλα τα άλλα. Οι πατριώτες δεν είναι μόνο λίγοι, είναι μάλλον πολύ λίγοι. Υπάρχουν πολλές ιστορικές μαρτυρίες για το βίο και την πολιτεία των κοτζαμπάσηδων. «….οι κοτζαμπάσηδες ή προύχοντες δεν ήταν λαοπρόβλητοι καθώς τινές γράφουσι και λέγουσι. Αλλά ήταν ένα σώμα ενωμένον δια του μεταξύ του συμφέροντος….» [Φωτάκου τ.Ι. σελίς 32].
Οι…άρχοντες των Γραικών πάντως άκουσαν σε πολύ μικρή μειοψηφία τη φωνή του σκλαβωμένου Έθνους και η συμπεριφορά των περισσοτέρων καθοδηγούνταν από τα κεκτημένα και αποκλειστικά τους προνόμια.
Μ΄αυτά τα δεδομένα δεν είναι περίεργες και οι δολοφονίες αλλά και οι φυλακίσεις ηγετών που ξεπήδησαν από ταπεινές και φτωχές οικογένειες και τέθηκαν μπροστάρηδες στον ξεσηκωμό. Και ακόμη και σήμερα πολλοί κυρίως Ευρωπαίοι αλλά και ντόπιοι αυτόκλητοι ιστορικοί αναλυτές αναφέρονται σκωπτικά στην ταπεινή καταγωγή των επώνυμων και ανώνυμων αγωνιστών του 21. Κάτι παρόμοιο είχε συμβεί και με τους επαναστάτες της γαλλικής επανάστασης [1789] όταν σκωπτικά οι ροζ κυρίες επι των…τιμών [!] της βασιλκής αυλής, αποκαλούσαν τον επαναστατημένο λαό “sans kilote” δηλ.ξεβράκωτο!!
Η επανάσταση όμως δεν αλλοιώνεται από τα επί μέρους γεγονότα και ιστορικά στοιχεία. Άλλωστε σε μια επανάσταση δεν είναι όλα αγγελικά. Το παρασκήνιο, οι δολοπλοκίες και τα συμφέροντα αποτελούν μια συνεχή διαδικασία την οποία ο ίδιος ο λαός κάθε φορά σε μεγάλες ιστορικές στιγμές, καλείται να ανατρέψει και να πορευτεί προς την Ελευθερία του. Αυτή την πορεία καλούμαστε αύριο να γιορτάσουμε. Γιατί και τώρα στους δύσκολους καιρούς οφείλουμε να αντιδράσουμε ώστε να λογοδοτήσουν επιτέλους και οι σύγχρονοι «κοτζαμπάσηδες». Το 21 μάς οδηγεί στο να καταργήσουμε κάθε τι σάπιο που υπάρχει στην πατρίδα μας. Οι επώνυμοι αλλά κυρίως οι ανώνυμοι αγωνιστές του 21 δεν πρέπει να αναρωτιούνται κάθε χρόνο, αν άδικα ή δίκαια έπεσαν για να κρατήσουν όρθια την Πατρίδα μας…
Βασίλης Ανδρονίδης
