Η καταστροφή προς το περιβάλλον, φυσικό και τεχνικό είναι η
κληρονομιά που μας μένει – ως κουσούρι – από την πορεία των τελευταίων τριάντα
χρόνων. Τα σημειώνουμε αυτά για να επανέλθουμε στο αρχιτεκτονικό – αισθητικό
δίπολο που έχει προκύψει στην Καβάλα τις τελευταίες
δεκαετίες και οριοθετείται
από τη μία με τη συνοικία της Παναγίας και από την άλλη από την συνοικία της
Νεαπόλεως, η καλύτερα της ΔΕΠΟΣ. Επιλέγουμε την «υπηρεσιακή» ονομασία ΔΕΠΟΣ,
γιατί αφενός αποφεύγουμε να δυσφημίσουμε το αρχαίο τοπωνύμιο και αφετέρου με
αυτή την λέξη που ουσιαστικά δεν υπάρχει, είναι μια μη – λέξη, είναι ο
καλύτερος τρόπος για να προσδιορίσει κανείς, μια μη – πόλη, όπως αποκαλεί ένας
φίλος την νεώτερη συνοικία της Καβάλας. Μια μη – πόλη με την έννοια ότι δεν
αποτελεί «τιμή και καμάρι» για την δημόσια εικόνα της και κατ’ επέκταση την
δημόσια αισθητική αλλά «ντροπή και
οδύνη» ή ακόμη καλύτερα «Ασέβεια και βλασφημία»…
Αυτό δεν σημαίνει βέβαια ότι και η συνοικία της Παναγίας,
δεν έχει υποστεί βανδαλισμούς και απρέπειες, απεναντίας, παρ’ όλα αυτά ο
επιβλητικός όγκος της, το φρούριο, τα τείχη και τα άλλα μνημεία προσθέτουν τόσο
μεγάλη υπεραξία που όλα τα υπόλοιπα είναι σαν έργα νάνων μπροστά σε ένα
γίγαντα! Όσο και να έχουμε «βασανίσει» τον βράχο της Παναγίας με την
νεοελληνική μας αυθάδεια παραμένει «ένα χάρμα οφθαλμών». Ίσως γι’ αυτό και για
πολλούς θεματοφύλαξες της περιοχής δεν είναι επιτρεπτό πλέον ούτε «ένα καρφί»
να μην προστεθεί χωρίς σύνεση, προσοχή και ευλάβεια… Πόσο αποδεκτή είναι όμως
και μια τέτοια ακραία λογική;
Γι αυτό γιατί υπάρχει και η άλλη άποψη, ότι δηλαδή ο βράχος
της Παναγίας είναι ένα παλίμψηστο, στο οποίο η κάθε εποχή, η κάθε γενιά έγραψε
και κάτι και το άφησε ως κληρονομιά στους επόμενους. Είναι μια συνοικία ζωντανή
και όχι ένα υπαίθριο μουσείο που παραπέμπει
σε «Ντίσνεϋλαντ»… Γι’ αυτό ευχόμαστε η παρέμβαση που ετοιμάζει ο
αρχιτέκτονας – και κάτοικος της συνοικία, ίσως στο πιο ιδιαίτερο σπίτι που
υπάρχει – Μπάμπης Τσουρουκίδης να προκαλέσει ένα γόνιμο διάλογο. Πρόκειται για
μια σύγχρονη κατασκευή, η οποία θα συνδέει με ένα ασανσέρ και μια αερογέφυρα το
παρκινγκ του λιμανιού με τον βράχο, στο ύψος δίπλα στο μνημείο του Ιμαρέτ
(αλήθεια, με την ευκαιρία, να θέσουμε και το ερώτημα σε ποιόν ανήκει τελικά
αυτό το κτήριο;) για να δώσει μια απάντηση στο κυκλοφοριακό πρόβλημα. Η μακέτα
της κατασκευής είναι η εικόνα που βλέπετε δίπλα και την οποία ανήρτησε στην
προσωπική του σελίδα στο Facebook ο κ. Τσουρουκίδης με σκοπό να αρχίσει να μαζεύει κρίσεις και
σχόλια. Είναι ένα παράτολμο σχέδιο, με σημαντικά στοιχεία πρωτοτυπίας που κατά
την δική μας γνώση αποτελεί ένα δείγμα δημιουργικής ανάγνωσης της ιστορίας.
Δείτε το, κρίνετε το και σύντομα θα
επανέλθουμε.
Θεόδωρος Α. Σπανέλης
