Μιλώντας η Νάνσυ Χόρτον, (κόρη του αμερικανού προξένου της Σμύρνης Τζωρτζ Χόρτον - και την οποία γνωρίσαμε πριν από δύο χρόνια όταν επισκέφτηκε την Καβάλα τέτοιες ημέρες ), για την σχέση του πατέρα της με την Σμύρνη, σημειώνει σε μια πρόσφατη ομιλία της ότι «Η Σμύρνη, ως η τελευταία από τις επτά πόλεις της Αποκάλυψης που επέζησε του έκανε βαθιά εντύπωση, που την κράτησε σε όλη του τη ζωή και την ανέφερε συνέχεια στα έργα του. Κατά τη διάρκεια της καριέρας του υπηρέτησε σε πολλά άλλα διπλωματικά πόστα, σε μέρη που θεωρούνταν καυτά, αλλά όπως έλεγε, η Σμύρνη ήταν η Μέκκα των φιλοδοξιών του. Φαίνεται λοιπόν ότι ήταν μοιραίο να είναι παρών στο θάνατο των χριστιανών και την καταστροφή της πόλης. Η Σμύρνη ήταν ή μοίρα του. Είχε συνδέσει στενά τον συμβολισμό της Αποκάλυψης για τον αγώνα ανάμεσα στο καλό από τη μια μεριά και το σκοτάδι από την απληστία από την άλλη με τα γεγονότα που παρακολουθούσε στη Σμύρνη και τα οποία οδήγησαν στην καταστροφή της».
Είναι εντυπωσιακή η προσέγγιση που κάνει και συνάμα ξεχωριστεί γιατί πατώντας επάνω σε πραγματικά ιστορικά γεγονότα, καταδεικνύει ότι η καταστροφή της Σμύρνης δεν ήταν ένα ακόμη γεγονός ενός πολέμου, με εκατέρωθεν βαρβαρότητες όπως προσπαθούν κάποιοι αναθεωρητές της ιστορίας να μας διδάξουν, βάζοντας τα γεγονότα στην προκρούστεια κλίνη τους, αλλά μια τεραστίων διαστάσεων σύγκρουση ανάμεσα στον πολιτισμό και την βαρβαρότητα.
Όπως αναφέρει η συγγραφέας Περβίν Ερμπίν – γεννημένη στο Ντιγιαρμπακίρ της Τουρκίας – στο βιβλίο της Η ΝΙΟΒΗ ΘΡΗΝΟΥΣΕ ΓΙΑ ΤΗΝ ΜΙΚΡΑ ΑΣΙΑ – «ο εκτοπισμός είναι μια πολύ παλιά πρακτική που την εφάρμοσαν πρώτοι η Πέρσες εναντίον των κατοίκων της Μιλήτου, πους του εξόρισαν στην Μεσοποταμία το 495 π.χ. Γράφει λοιπόν ότι ανακάλυψαν πολύ νωρίς ότι το να αποκόψεις τους ανθρώπους από το παρελθόν τους, που διαμορφώνει την προσωπικότητα και την ταυτότητά τους, τους απομακρύνεις από την πατρίδα τους και τους εγκαταλείψεις νηστικούς και διψασμένους στη μέση μιας στέπας σαν πεντάρφανα παιδιά, μετά μάλιστα από ένα πολυήμερο, εξοντωτικό ταξίδι, τους προκαλείς ανεξίτηλο πόνο και ανοίγεις βαθιές πληγές στις ψυχές τους. Ο εκπατρισμός ή εκτοπισμός είναι η βαρύτερη τιμωρία που μπορεί να επιβληθεί στους ανθρώπους. Αναμφισβήτητα, εφαρμόζεται σε παγκόσμιο επίπεδο ικανοποιώντας απόλυτα τα συναισθήματα μίσους των κυρίαρχων δυνάμεων έναντι των ανυπότακτων και ανυπάκουων λαϊκών μαζών».
Τα σημειώνουμε όλα αυτά, για να καταδείξουμε αυτό που είπαμε και παρά πάνω, ότι δηλαδή τα όσα έγιναν από το 1919 μέχρι το 1922 στην Μ. Ασία με αποκορύφωμα την καταστροφή της Σμύρνης, είναι γεγονότα που σε ανάλογη κλίμακα δεν ξαναγνώρισε ο κόσμος. Είναι μια καταστροφή που μια ελληνοκεντρική πολιτική ηγεσία θα είχε επιδιώξει να τύχει διεθνούς αναγνώρισης και θα είχε απαιτήσει την παραδειγματική τιμωρία των ενόχων, ότι έγινε στην Δίκη της Νυρεμβέργης μετά το τέλος του Β’ Παγκοσμίου πολέμου.
