Από πέντε δέντρα, που λέει ο λόγος, ξεκίνησε η αντιπαράθεση
στην Τουρκία και έφτασε στο σημείο να ζητούν οι διαδηλωτές την απομάκρυνση του
Ερντογάν. Σαφώς και δεν μπορεί να περιμένει κανείς ότι αυτά τα επεισόδια
μπορούν, από μόνα τους, να οδηγήσουν σε αλλαγή ηγεσία
στην γείτονα χώρα, ανοίγουν όμως μια ενδιαφέρουσα συζήτηση. Στην Τουρκία αυτές τις ημέρες αποδεικνύεται ότι το μοντέλο όπου το 95% του ΑΕΠ βρίσκεται στα χέρια του 5% του πληθυσμού, μπορεί να δημιουργεί εφορία στους επενδυτές, να καταγράφει τρελούς ρυθμούς ανάπτυξης και να «γονιμοποιεί» τη διαμόρφωση μιας πολιτικής πρότασης νεοοθωμανικής κυριαρχίας, αλλά δεν μπορεί να μακροημερεύσει όσο οι πολίτες αυτής της χώρας δυστυχούν. Είναι εντυπωσιακό το πόσοι πολλοί Τούρκοι βγήκαν στους δρόμους για να διαδηλώσουν, αν και είναι ένας λαός που υποτάσσεται στον αρχηγό και σέβεται – με δουλικό τρόπο – την ιεραρχία. Ωστόσο, αυτό το οικονομικό μοντέλο αποδεικνύεται ότι ούτε ευημερία προσφέρει, αλλά ούτε και πολιτική σταθερότητα, οπότε σπάει την κρίσιμη στιγμή ακόμη και τις σταθερές. Μην ξεχνάμε επίσης ότι μέχρι πρότινος ακούγαμε δηλώσεις δυτικών ηγετών που «προξένευαν» το τουρκικό μοντέλο ως θρησκευτικό και οικονομικό πρότυπο προς μίμηση σε όλη την Μέση Ανατολή. Κι όχι μόνο εκεί, αλλά και εδώ, σε εμάς. Το «οικονομικό θαύμα» της Τουρκίας που κατακλύζει τις αγορές με τα φθηνά προϊόντα της είναι και το ίδιο προϊόν προς εξαγωγή. Κι όχι μόνο αυτό, επιχειρούν να δημιουργήσουν μια διασύνδεση των δύο οικονομιών έτσι ώστε να λειτουργούν συμπληρωματικά…
στην γείτονα χώρα, ανοίγουν όμως μια ενδιαφέρουσα συζήτηση. Στην Τουρκία αυτές τις ημέρες αποδεικνύεται ότι το μοντέλο όπου το 95% του ΑΕΠ βρίσκεται στα χέρια του 5% του πληθυσμού, μπορεί να δημιουργεί εφορία στους επενδυτές, να καταγράφει τρελούς ρυθμούς ανάπτυξης και να «γονιμοποιεί» τη διαμόρφωση μιας πολιτικής πρότασης νεοοθωμανικής κυριαρχίας, αλλά δεν μπορεί να μακροημερεύσει όσο οι πολίτες αυτής της χώρας δυστυχούν. Είναι εντυπωσιακό το πόσοι πολλοί Τούρκοι βγήκαν στους δρόμους για να διαδηλώσουν, αν και είναι ένας λαός που υποτάσσεται στον αρχηγό και σέβεται – με δουλικό τρόπο – την ιεραρχία. Ωστόσο, αυτό το οικονομικό μοντέλο αποδεικνύεται ότι ούτε ευημερία προσφέρει, αλλά ούτε και πολιτική σταθερότητα, οπότε σπάει την κρίσιμη στιγμή ακόμη και τις σταθερές. Μην ξεχνάμε επίσης ότι μέχρι πρότινος ακούγαμε δηλώσεις δυτικών ηγετών που «προξένευαν» το τουρκικό μοντέλο ως θρησκευτικό και οικονομικό πρότυπο προς μίμηση σε όλη την Μέση Ανατολή. Κι όχι μόνο εκεί, αλλά και εδώ, σε εμάς. Το «οικονομικό θαύμα» της Τουρκίας που κατακλύζει τις αγορές με τα φθηνά προϊόντα της είναι και το ίδιο προϊόν προς εξαγωγή. Κι όχι μόνο αυτό, επιχειρούν να δημιουργήσουν μια διασύνδεση των δύο οικονομιών έτσι ώστε να λειτουργούν συμπληρωματικά…
Για όποιον έχει ταξιδέψει στις φτωχογειτονιές της Κων/πολης
των 18 εκ. πληθυσμού, γνωρίζει μια άλλη πλευρά της Πόλης, που δεν έχει καμία
σχέση με τις τουριστικές και κοσμοπολίτικες περιοχές που επισκέπτονται συνήθως
οι τουρίστες. Εκατομμύρια πληθυσμού ζουν σε «σπίτια» που είναι κατασκευασμένα
από ξύλα και ανοιγμένους ντενεκέδες, είναι τα λεγόμενα Kötü evi, τα οποία
κατασκευάζονται μέσα σε μια νύχτα, κυριολεκτικά. Είναι τα σπίτια στα οποία
στεγάζονται οι εξαθλιωμένοι, οι οποίοι προσφέρουν τα εκατομμύρια των εργατικών
χεριών στα οποία στηρίζεται η οικονομία της Τουρκίας. Επειδή όμως αυτή η
κατοικία δεν ταιριάζει με την εικόνα της υπερδύναμης όπως θέλει να είναι η
Τουρκία, οι αρχές τα γκρεμίζουν και προσπαθούν να στεγάσουν τον πληθυσμό σε
τεράστια οικοδομικά μπλόκ σοβιετικού τύπου, χωρίς όμως να έχουν καταφέρει να
εξαλείψουν το φαινόμενο!!!
Γιατί τα αναφέρουμε αυτά; Μα για τον απλούστατο λόγο ότι
αυτό είναι το δικό μας μέλλον αν γίνουν αποδεκτές χωρίς αντιδράσεις οι
παραγγελίες των Βρυξελών. Είναι το δικό μας ζοφερό μέλλον σε μια χώρα όπου η
προλεταριοποίηση του πληθυσμού ποτέ δεν αποτέλεσε τον κορμό ανάπτυξης της
οικονομίας. Ευτυχώς που ξεσηκώθηκαν οι Τούρκοι και θα μάθουμε το πόσο ψεύτικο
είναι το όνειρο που πάνε να μας πουλήσουν. Βέβαια όλα τα παραπάνω δεν υποβαθμίζουν
και τα ζητήματα θρησκευτικών και εθνοτικών μειονοτήτων τα οποία παραμένουν
ζωντανά και εν βρασμώ στην γείτονα χώρα, αλλά αυτά είναι άλλες εξίσου σοβαρές
συνιστώσες στο πρόβλημα της σύγχρονης Τουρκίας
Θεόδωρος Α. Σπανέλης
