Ανεξόφλητοι λογαριασμοί

Έγραφα στο χθεσινό σημείωμα, αναφερόμενος στις εξελίξεις στην Τουρκία ότι «Σαφώς και δεν μπορεί να περιμένει κανείς ότι αυτά τα επεισόδια μπορούν, από μόνα τους, να οδηγήσουν σε αλλαγή ηγεσία στην γείτονα χώρα, ανοίγουν όμως μια ενδιαφέρουσα συζήτηση», υπήρξαν
διαφωνίες καθώς αναγνώστες της στήλης έσπευσαν να ασπαστούν την λογική μιας νέας «τουρκικής» αυτή τη φορά άνοιξης. Επανέρχονται για να διευκρινίσω ότι χωρίς να διαφωνώ, πιστεύω ότι τα γεγονότα αυτά είναι η αρχή, γι’ αυτό σημείωνα ότι από μόνα τους δεν είναι αρκετά να προκαλέσουν μια δομικού χαρακτήρα αλλαγή στην γείτονα χώρα.

Επειδή η Τουρκία είναι μια χώρα που γεννήθηκε μέσα από το άδικο αίμα και τον οδυρμό, έχει πολλούς ανοιχτούς λογαριασμούς τόσο με την Ιστορία, όσο και με τους αυτόχθονες λαούς της Μ. Ασίας. Δεν είναι καθόλου τυχαίο ότι ο Κεμάλ ήταν ο πρώτος διδάξας του δόγματος «Ένα λαός, μια γλώσσα, ένα κράτος», για να τον ακολουθήσει λίγα χρόνια μετά και ο Χίτλερ. Ο Ερντογάν με την νέο – οθωμανική πολιτική του, δημιούργησε ρήγμα σε αυτό το τρίπτυχο κάνοντας βήματα για την πολιτική επίλυση του Κουρδικού. Αυτό άρχισε να ανοίγει την συζήτηση και για τις υπόλοιπες εθνότητες. Το ξέσπασμα που ζει σήμερα η Τουρκία έχει ως αφετηρία το οικονομικό πρόβλημα μεγάλου μέρους του πληθυσμού, αν σύντομα η ατζέντα διευρυνθεί και τεθούν σε δημόσια συζήτηση και τα δικαιώματα των εθνικών και θρησκευτικών μειονοτήτων – που δεν είναι και λίγες – τότε ίσως να ζήσουμε μια επιστροφή στο 1918…

Ο πρόεδρος των ΗΠΑ Ουίλσον, απευθυνόμενος, τον Ιανουάριο του 1918, στο Κογκρέσο της χώρας του, προσδιόρισε τους λόγους για τους οποίους οι ΗΠΑ θα έπρεπε να πάρουν μέρος στον Α’ Παγκόσμιο πόλεμο, δίνοντας, ταυτοχρόνως, και το όραμά του για τον μεταπολεμικό κόσμο. Το κείμενο αυτό έμεινε γνωστό ως τα «14 σημεία» του Ουίλσον. Αξίζει κανείς να τα αναζητήσει γιατί περιγράφει με μεγάλη σαφήνεια το πώς έβλεπε (ίσως και να βλέπει) η Αμερική την Ευρώπη και την Εγγύς Ανατολή.

Στο 12^ο σημείο από τα 14 ο Ουίλσον σημείωσε ότι: «12. Αυτοδιάθεση των λαών της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας». Αν λοιπόν ανοίξει εκ νέου (με τις ευλογίες της Αμερικής;) η συζήτηση για την αυτοδιάθεση των λαών της Μ. Ασίας, ίσως τότε να ζούμε «τις τελευταίες ημέρες» του γίγαντα με τα πήλινα πόδια. Μετά τον επικείμενο διαμελισμό της Συρίας, σε τρία κομμάτια, μπορεί και να δούμε το ίδιο να συμβαίνει και με την Τουρκία. Το κρίσιμο σημείο γι’ αυτές τις εξελίξεις είναι το αν θα εμπλουτιστεί η ατζέντα των διαδηλωτών το προσεχές διάστημα.

 

Θεόδωρος Α. Σπανέλη