Όλοι, λίγο πολύ, γνωρίζουμε από την τοπική Ιστορία ότι το δεύτερο όνομα που γνώρισε η πόλη που κατοικούμε, μετά το αρχαίο «Νεάπολις», ήταν αυτό της Χριστωνύμου ονοματοδοσίας που έδωσαν οι βυζαντινοί και το οποίο το έφερε για έξι συναπτούς αιώνες. Σήμερα δεν υπάρχουν πολλά στοιχεία, να μας θυμίζουν την ύπαρξη αυτής της πόλης. Η βυζαντινή Καβάλα κρατιέται μακριά από τα φώτα της «δημοσιότητας» και σε ορισμένες περιπτώσεις θα τολμούσαμε να πούμε ότι αγγίζει και τα όρια του μύθου. Αποτελεί σπάνιο γεγονός μια νέα πόλη να έχει χτιστεί επάνω σε μια παλαιότερη με τρόπο που να μην την θυμίζει τίποτε. Λες και κάποιος φρόντισε να «ξυρίσει» το έδαφος πριν αρχίσει και πάλι να χτίζει. Υπάρχουν σπαράγματα από εδώ και από εκεί, αλλά και αυτά είναι τόσο λίγα που δεν φτάνουν σε αριθμό ούτε ανάλογα ευρήματα ενός μικρού και ασήμαντος πολίσματος, εκείνης της εποχής.
Κι όμως μόνο ασήμαντη δεν ήταν η Χριστούπολις. Η αξία της είχε να κάνει τόσο με την στρατηγική της θέση – αιτία για την οποία αναφέρεται σε ιστορικές πηγές – όσο και με την κοινωνία της, η οποία συμπερασματικά φαίνεται ότι είχε ένα ιδιαίτερα ανεπτυγμένο επίπεδο, το οποίο ξεφεύγει από αυτό μιας εμπορικής κοινωνίας ενός απλού ταξιδιωτικού σταθμού – λιμανιού.
Ένα από τα πρώτα ερωτήματα που ξεπηδούν, αν κανείς έστω και λίγο ψαχουλέψει τα ελάχιστα γνωστά στοιχεία, είναι το ίδιο το όνομα. Φαίνεται ότι το γεγονός πως εδώ αποβιβάστηκε ο ενσαρκωμένος Λόγος του Θεού, δια του αποστόλου Παύλου, ήταν το κυρίαρχο γεγονός για την ονοματοδοσία της πόλης, ωστόσο ενώ το ευνόητο ήταν να τιμηθεί με το όνομα της πόλης, ο Απόστολος των Εθνών, εκείνοι δεν έμειναν στο προφανές αλλά πήγαν ένα βήμα παραπέρα και την ονόμασαν Χριστούπολις. Φαίνεται επίσης ότι δεν έχουμε άλλο ανάλογο παράδειγμα ίδιου μεγέθους πόλη με το ίδιο όνομα εκείνη ή την κατοπινή περίοδο, αν και έχουμε το πολιτικό σύστημα έχει έντονα θεοκρατικά χαρακτηριστικά. Μπορεί να συμπεράνει κανείς ότι οι τότε κάτοικοι δεν ήθελαν απλά να σηματοδοτήσουν αλλά και να οριοθετήσουν την πόλη με το όνομα του Χριστού. Έναντι ποιόν όμως;
Πολλά μπορεί να υπογραμμίσει κανείς προκειμένου να τροφοδοτήσει ένα δημόσιο διάλογο, τόσα πολλά που ο χώρος της στήλης δεν αρκεί ούτε στο ελάχιστο, μπορούμε όμως να συστήσουμε ανεπιφύλακτα το πόνημα του καβαλιώτη γιατρού και ερευνητή Κων/νού Βαρδάκα με τον τίτλο «ΧΡΙΣΤΟΥΠΟΛΕΩΣ ΑΝΑΣΤΗΛΩΣΗ – Η «ΧΡΙΣΤΩΝΥΜΟΣ ΠΟΛΙΣ» ΑΠΕΝΑΝΤΙ ΣΤΗΝ ΑΙΡΕΣΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΠΛΑΝΗ», ως μια καλή αφετηρία για τη συζήτηση. Ωστόσο το σημερινό σημείωμα δεν γίνεται για να παρουσιάσουμε το εν λόγω βιβλίο, αλλά για να θίξουμε μια παράληψη, ενδεικτική το πώς η πόλη σήμερα αντιμετωπίζει το παρελθόν της.
Ακόμη και το 1923 όταν ήδη είχαν εγκατασταθεί οι μικρασιάτες και οι θρακιώτες πρόσφυγες στην Καβάλα, υπήρχε συνοικία της πόλης, στην χερσόνησο της Παναγίας, την οποία και ονόμαζαν Χριστούπολις. Σήμερα δεν υπάρχει τίποτε, ούτε ένα όνομα δρόμου. Ενώ υπάρχει η συνοικία της Νεάπολις, η πρώην ΔΕΠΟΣ, το όνομα Χριστούπολις, δεν υπάρχει πουθενά για να θυμίζει τους έξι αιώνες ιστορίας.
Ήταν λοιπόν μια εξαιρετική ευκαιρία με την αυριανή επίσκεψη του Οικουμενικού Πατριάρχη κ.κ. Βαρθολομαίου να είχαμε με απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου, αλλαγή ονόματος ενός κεντρικού δρόμου της πόλης. Λυπούμαστε που κανείς δεν το σκέφτηκε καθώς θα συνδυαζόταν η επίσκεψη με ένα ακόμη γεγονός που θα έμενε στο διηνεκές.
