Τετάρτη 1 Ιουνίου 2011

Φίλιπποι – Έφεσος, βίοι παράλληλοι;


Για όποιον έχει επισκεφτεί την αρχαία Έφεσο ένα από τα εντυπωσιακά στοιχεία αυτού του ερειπιώνα είναι η πολύ υψηλή επισκεψιμότητα και η τουριστική ανάπτυξη που έχει δημιουργηθεί πέριξ της αρχαίας πόλης, δεκάδες ξενοδοχεία, εστιατόρια, καφέ, καταστήματα αναμνηστικών δώρων κ.α. Αν δε την έχει επισκεφτεί κατά τους καλοκαιρινούς μήνες έχει να λέει για τις χιλιάδες των τουριστών που συνωστίζονται για να την επισκεφτούν περιμένοντας στην σειρά προτεραιότητας. Πέρα όμως από την αρχαία Έφεσο, σε κοντινή απόσταση υπάρχει και ένα οίκημα, που σύμφωνα με την Ρωμαιοκαθολική παράδοση και τα οικονομικά συμφέροντα της Τουρκίας φέρεται ότι ήταν το σπίτι της Παναγίας. Βέβαια είναι ένας ισχυρισμός που δεν διαθέτει ούτε ιστορικά, ούτε θεολογικά στοιχεία που να τον τεκμηριώνουν, πέρα από  ένα όραμα μιας καθολικής μοναχής. Όπως φαίνεται όμως είναι ένα ωραίο παραμυθάκι, όπου Ρωμαιοκαθολικοί και Τούρκοι ξέρουν πολύ καλά να το πουλάνε. Γι’ αυτό και στο δρόμο προς την Έφεσο έχουν στήσει ένα πανύψηλο χρυσό άγαλμα – κατά τα καθολικά πρότυπα – για να τιμήσουν την Θεοτόκο. Πέρα από την υψηλή επισκεψιμότητα που παρουσιάζει ο αρχαιολογικός χώρος της Εφέσου να σημειώσουμε ότι και στο λεγόμενο σπίτι της Παναγίας, αν θέλει κανείς να το επισκεφτεί και να «προσκυνήσει» θα πρέπει να σταθεί υπομονετικά στην σειρά για μία ώρα περίπου και ορισμένες  ημέρες αιχμής ίσως και παραπάνω. Όλα αυτά έχουν ως αποτέλεσμα καθημερινά να συνωστίζονται στο λιμάνι του Kusadasi, το επίνειο της Εφέσου, δεκάδες κρουαζιερόπλοια…  

Αν σε όλα αυτά βλέπετε μια διάθεση άγριας εκμετάλλευσης με σκοπό το κέρδος, δεν έχετε καθόλου άδικο. Πρόκειται για ένα τουριστικό μοντέλο μαζικού τουρισμού το οποίο σε βάθος χρόνου απαξιώνει και τον ίδιο το τόπο που το φιλοξενεί. Ωστόσο αν αυτό το μοντέλο είναι κατακριτέο, τι μπορεί να πει κανείς για το δικό μας «μοντέλο» αξιοποίησης του αρχαιολογικού χώρου τω ν Φιλίππων, όπου η επισκεψιμότητα κινείται σε χαμηλά επίπεδα, όπως αποδείξαμε με το χθεσινό ρεπορτάζ στο «Χ»; Δεν είναι απαξιωτικό ένας τόπος με την ιστορία των Φιλίππων, που λάμπρυνε με την παρουσία του ο Απόστολος Παύλος να βρίσκεται στην αφάνεια και στο περιθώριο; Αν αυτό δεν είναι δείγμα βαρβαρότητας και απουσίας σεβασμού της Ιστορίας, τι άλλο μπορεί να είναι; Έρχεται ένα κρουαζιερόπλοιο το μήνα στην Καβάλα και στήνουμε πανηγύρι για να τους υποδεχθούμε. Αν αυτό δεν είναι ένα ακόμη δείγμα επαρχιωτισμού και υπανάπτυξης τι είναι; Σε καμία σοβαρή πόλη – λιμάνι που υποδέχεται πλήθος κρουαζιερόπλοιων δεν συναντήσαμε αυτή την κατάσταση.

Πέρα απ’ αυτά όμως, επί της ουσίας. Ένα μνημείο έχουμε στο σημείο που πιθανότατα αποβιβάστηκε ο Απόστολος Παύλος και έχει γίνει τουριστικός πόλος. Τόσο δύσκολο ήταν να έχουμε ονομάσει και το λιμάνι με το όνομά του; Έχουμε την τύχη να έχει διασωθεί μέχρι τις ημέρες μας εντός της πόλης το τμήμα της αρχαίας Εγνατίας, το οποίο πολύ θα ήθελαν να περπατήσουν,  έχουμε ένα θαυμάσιο αρχαιολογικό χώρο όπου έχει αποκαλυφθεί το σημαντικότερο τμήμα της αρχαίας πόλης και τέλος έχουμε και τον «Ιορδάνη ποταμό» της Ευρώπης και το Βαπτιστήριο της Αγ. Λυδίας. Τι άλλο θέλουμε ως προίκα για να πάμε ένα βήμα παρακάτω; Για να αποτελέσει ο τόπος μας έναν προορισμό  προσκυνήματος και εναλλακτικού τουρισμού, μαζικού μεν, ποιοτικού δε;  Αν γίνουν όσα χρειάζονται για να προσελκύσουμε το ενδιαφέρον των επισκεπτών – προσκυνητών, αυτό ισοδυναμεί με ανάπτυξη που θα πρόσφεραν δέκα εργοστάσια υψηλής τεχνολογίας. Για να γίνουν όμως αυτά χρειάζονται πολιτικές ηγεσίες με εργατικότητα και μεθοδικότητα, δυστυχώς όμως η Θεία Πρόνοια δεν φρόντισε γι’ αυτό, φρόντισε για όλα τα υπόλοιπα και αυτό το άφησε σε εμάς.