Την μεταπολιτευτική περίοδο γνωρίσαμε μια μακρά περίοδο
σταθερότητας, πράγμα σπάνιο για τα νεοελληνικά δεδομένα. Μόνο που αυτή η
«ηρεμία» δεν ήταν αποτέλεσμα πολιτικής ωριμότητας, μετά τα δεινά της κατοχής,
του εμφυλίου, των μετεμφυλιακών συγκρούσεων και της στρατιωτικής επταετίας αλλά
ευημερίας. Το βιοτικό επίπεδο βελτιώθηκε και είτε με τα κοινοτικά κονδύλια,
είτε με δανεικά αρχίσαμε να ζούμε μια περίοδο ευημερίας, την οποία αντί να
εκμεταλλευτούμε για ένα ποιοτικό άλμα μπροστά, την αναλώσαμε βαθαίνοντας το
μορφωτικό κενό και την απαιδευσιά.
Ζήσαμε λοιπόν την έξαρση του νεοπλουτισμού σε ένα ξέφρενο
πανηγύρι καταναλωτισμού. Έτσι στην πολιτική ζωή της χώρας διαμορφώθηκε ένα
πολιτικό σκηνικό το οποίο θα μπορούσε να αποτυπωθεί ως μια καμπύλη, με χαμηλές
τιμές στα άκρα και πολύ υψηλές στο κέντρο. Στο πολιτικό κέντρο άρχισαν να
συνωστίζονται από αγρότες μέχρι καθηγητές πανεπιστημίου, ενώ τα πολιτικά άκρα
κατέρρευσαν. Η μεσαία τάξη, χωρίς να μπορεί να ξεπεράσει το μικροαστισμό, διογκώθηκε
και εκφράστηκε πολιτικά από το ΠΑΣΟΚ και τη ΝΔ, γι’ αυτό με το χρόνο έπαψαν να
έχουν ουσιαστικές διαφορές, στο ίδιο κοινό απευθύνονταν κερδίζοντας μια ο ένας
και μια ο άλλος την κυβέρνηση.
Με το μνημόνιο χτυπήθηκε αυτή η μεσαία τάξη, η οποία αμόρφωτη
στην πλειοψηφία της, άρχισε πανικόβλητη να εγκαταλείπει το πολιτικό κέντρο, το
οποίο την είχε κερδίσει με αντάλλαγμα την
επίπλαστη ευημερία, και να δραπετεύει προς τα άκρα. Το ΠΑΣΟΚ κύρια, θα
ηττηθεί σε αυτές τις εκλογές ιδεολογικά, γι’ αυτό είναι πολύ κοντά στον
πολιτικό του θάνατο. Οι ψηφοφόροι εγκαταλείπουν το κέντρο και με κύριο γνώμονα
το συναίσθημα, νοιώθουν ότι θέλουν να επαναστατήσουν αλλά δεν μπορούν, γι’ αυτό
βρίσκουν τους «επαγγελματίες» του είδους για να τους αναθέσουν να τα σπάσουν εξ
ονόματός τους.
Αυτή τη στιγμή οι ψηφοφόροι δεν νοιάζονται για το ποιος θα
τους κυβερνήσει, αλλά το πώς θα τιμωρήσουν αυτούς που τους ξύπνησαν απότομα και
άτσαλα από την μακαριότητα που ζούσαν. Είναι ό,τι χειρότερο θα μπορούσαμε να
είχαμε σε αυτή την κρίσιμη εκλογική αναμέτρηση.
Θεόδωρος Α. Σπανέλης
