Τελικά η ιδέα ενός μνημονίου, από μόνη της δεν είναι καθόλου
κακή. Απεναντίας μπορεί να είναι ένα πολύ χρήσιμο εργαλείο που αν κανείς ξέρεις
το πώς να το συντάξει και το πώς να επιβάλει την τήρησή του, μπορεί να ελπίζει
σε πάρα πολύ καλά αποτελέσματα. Διαβάζοντας τα παραπάνω ίσως να ξενιστείτε και
να αντιδράσετε. Ωστόσο χρειάζεται λίγη
υπομονή.
Όποιος έχει διαβάσει το πρώτο μνημόνιο, θα έχει διαπιστώσει
ότι στο προοίμιο αναφέρεται ότι σκοπός αυτής της σύμβασης είναι να αποκαταστήσει
την σχέση εμπιστοσύνης και την αξιοπιστίας της Ελλάδας… προς τις αγορές! Σωστά
και ορθά μέχρι εδώ και από εκεί και πέρα αρχίζει ένα κατεβατό μέτρων, το οποίο
ενισχύθηκε με το δεύτερο μνημόνιο και μέσα από την απόπειρα εφαρμογής τους, η
χώρα έφτασε εδώ που έφτασε…
Πού είναι το πρόβλημα; Στο πόσο σωστό ή λάθος είναι το
μνημόνιο; Όχι βέβαια, αυτό είναι δευτερεύον. Γιατί ακόμη και το πλέον σωστό –
με την λογική της σωτηρίας της χώρας να μας είχαν φέρει – το αποτέλεσμα δεν θα
ήταν διαφορετικό. Το πρόβλημα ξεκινάει από αλλού, από το γεγονός ότι ένα
αναξιόπιστο πολιτικό σύστημα που διέπεται από το ψέμα και την λαμογιά, καλείται
να σώσει την χώρα.
Γι’ αυτό πριν από οποιαδήποτε άλλη κίνηση, το πρώτο και
κύριο έπρεπε να ήταν ένα μνημόνιο αποκατάστασης της εμπιστοσύνης και της
αξιοπιστίας του πολιτικού συστήματος προς τους πολίτες. Έστω και τώρα, μετά την
δίχρονη περιπέτεια του οικονομικού πολέμου, ας βγει ένας πολιτικός παράγοντας,
να προτείνει την σύναψη ενός μνημονίου με αυτά τα χαρακτηριστικά.
Σε ένα τέτοιο μνημόνιο θα πρέπει να προβλέπονται όλα εκείνα
τα μέτρα, τα οποία θα μπορούσαν να αποκαταστήσουν το κύρος των πολιτικών προς
τους πολίτες, έτσι ώστε και οι πολίτες να εμπιστευτούν και από κοινού να
προχωρήσουν στην υλοποίηση ενός σχεδίου αναγέννησης της χώρας. Θα μπορούσε
μάλιστα να οριστεί και μια τρόικα από ενεργούς και ανένταχτους πολίτες, με
κύρος στην κοινωνία και έργο προσφοράς προς την πατρίδα, για να ελέγχει την
εφαρμογή του μνημονίου και να επιβάλει και ποινές. Για παράδειγμα όποιος
πολιτικός δεν εφαρμόζει την πολιτική που ενέκρινε ο λαός με την ψήφο του ή
κατηγορείται για κατάχρηση εξουσίας ή υπεξαίρεση, να εξοστρακίζεται.
Αυτό μπορεί να αποτελέσει αντικείμενο μιας μεγάλης
συζήτησης, η οποία αν δεν ανοίξει, δεν μπορούμε να ελπίζουμε σε κάτι νέο. Ίσως
κάποιοι να πουν ότι αυτά δεν γίνονται. Αν δεν γίνονται όμως αυτά τα αυτονόητα,
δηλαδή η αποκατάσταση της εμπιστοσύνης και ο διαρκής έλεγχος του πολιτικού
συστήματος – και όχι μόνο όταν έχουμε εκλογές –, πώς μπορούμε να ελπίζουμε ότι
το αύριο θα είναι καλύτερο από το σήμερα;