“Τοῦ φάνηκε φοβερὸ ποὺ ἤτανε χωρὶς ἐλπίδα. Εἶχε τὴν αἴσθηση
πὼς οἱ ἄλλοι στὸ καφενεῖο τὸν κοιτάζανε κι ἄλλοι ἀπὸ τὸ δρόμο σκέφτονταν καὶ
ψιθυρίζανε μεταξύ τους: «Αὐτὸς ἐκεῖ δὲν ἔχει ἐλπίδα!» Σὰ νὰ ἦταν ἔγκλημα αὐτό.
Σὰ νὰ εἶχε ἕνα σημάδι πάνω του ποὺ τὸ μαρτυροῦσε. Σὰ νὰ ἤτανε γυμνὸς ἀνάμεσα σὲ
ντυμένους.
Σκέφτηκε τὰ διηγήματα ποὺ εἶχε γράψει, δίνοντας ἔτσι μιὰ
διέξοδο στὴν ἀγωνία του. Ἄγγιζε θέματα τοῦ καιροῦ μας: τὸν πόλεμο, τὴν κοινωνικὴ
δυστυχία... Ὡστόσο, δὲν τὸ ἀποφάσιζε νὰ τὰ ἐκδώσει. Φοβότανε! Φοβότανε τὴν ἐτικέτα
ποὺ θὰ τοῦ δίνανε σίγουρα οἱ μὲν καὶ οἱ δέ. Ὄχι, ἔπρεπε νὰ τὰ βγάλει. Στὸ
διάολο ἡ ἐτικέτα! Αὐτὸς ἦταν ἕνας ἄνθρωπος, τίποτε ἄλλο. Οὔτε ἀριστερὸς οὔτε
δεξιός. Ἕνας ἄνθρωπος ποὺ εἶχε ἐλπίσει ἄλλοτε, καὶ τώρα δὲν ἔχει ἐλπίδα, καὶ ποὺ
νιώθει χρέος του νὰ τὸ πεῖ αὐτό. Βέβαια, ἄλλοι θἄχουν ἐλπίδα, σκέφτηκε. Δὲν
μπορεῖ παρὰ νἄ άχουν.
Ξανάριξε μιὰ ματιὰ στὴν ἐφημερίδα: ἡ Ἰνδοκίνα, ἡ «Κοσμικὴ
Κίνησις», τὸ ρεσιτὰλ πιάνου, οἱ δυὸ αὐτοκτονίες γιὰ οἰκονομικοὺς λόγους, οἱ
«Μικρὲς Ἀγγελίες»...
ΖΗΤΕΙΤΑΙ γραφομηχανή...
ΖΗΤΕΙΤΑΙ ραδιογραμμόφωνον...
ΖΗΤΕΙΤΑΙ τζὶπ ἐν καλῇ καταστάσει...
ΖΗΤΕΙΤΑΙ τάπης γνήσιος περσικὸς...
Ἔβγαλε τὴν ἀτζέντα του, ἔκοψε ἕνα φύλλο κι ἔγραψε μὲ τὸ
μολύβι του:
ΖΗΤΕΙΤΑΙ ἐλπίς
Ὕστερα πρόσθεσε τὸ ὄνομά του καὶ τὴ διεύθυνσή του. Φώναξε τὸ
γκαρσόνι. Ἤθελε νὰ πληρώσει, νὰ πάει κατευθείαν στὴν ἐφημερίδα, νὰ δώσει τὴν ἀγγελία
του, νὰ παρακαλέσει, νὰ ἐπιμείνει νὰ μπεῖ ὁπωσδήποτε στὸ αὐριανὸ φύλλο».
Το παραπάνω απόσπασμα, είναι ο επίλογος από τον διήγημα του
Αντώνη Σαμαράκη, με τον τίτλο «ΖΗΤΕΙΤΑΙ ΕΛΠΙΣ». Η ομώνυμη συλλογή, κυκλοφόρησε
το 1954, λίγο μετά τον πόλεμο δηλαδή και εξέφραζε την αγωνία εκείνης της
εποχής, όταν οι άνθρωποι προσπαθούσαν να ξανασηκωθούν επάνω, ενώ ήδη τον κόσμο
τον σκίαζε ο επόμενος μεγάλος πόλεμος, ο Ψυχρός.
Είναι ένα κείμενο που θα μπορούσε να έχει γραφτεί και
σήμερα, θα μπορούσε να υποστηρίξει κανείς και εκ πρώτης όψεως να έχει δίκιο… Είμαστε τρία χρόνια μετά την υπαγωγή της χώρας
στο μνημονιακό καθεστώς, αλλά δεν αναζητεί κανείς την ελπίδα και οι αντιστάσεις
έχουν καμφθεί!!! Ξέρετε γιατί; Γιατί απουσιάζει η απελπισία!!! Η απελπισία
κινητοποιεί τον άνθρωπο και τον φέρνει ενώπιων των ευθυνών του, πρώτα περνάει
κάποιος από το στάδιο της απελπισίας για να φτάσει να επιζητήσει με πάθος την
ελπίδα!!! Χωρίς να παραλείπουμε βέβαια ότι πρέπει να υπάρχει έστω και ως ψήγμα
η πίστη!
Αν απουσιάζει σήμερα κάτι από τη χώρα, αυτό δεν είναι τα
χρήματα, αλλά η απελπισία, είναι η μόνη ισχυρή δύναμη που μπορεί να σπάσει τις
αγκυλώσεις και να απελευθερώσει δυνάμεις. Γι’ αυτό δεν πρέπει να αντιστεκόμαστε
στην απελπισία, ούτε να φοβόμαστε μη χάσουμε το βόλεμά μας. Σε καιρούς χαλεπούς,
η «ουδετερότητα» ή η «φυγή» το μόνο που μπορεί να εξασφαλίσει είναι μια θέση
στην κόλαση, ας αφεθούμε στην απελπισία για να αναγκαστούμε να βρούμε το δρόμο
προς την Ελπίδα.
Θεόδωρος Α. Σπανέλης
