Όλοι ξέρουμε τις γνωστές επετειακές ημέρες: «Παγκόσμια ημέρα θεάτρου», «Παγκόσμια ημέρα περιβάλλοντος», κτλ. κτλ . Ασφαλώς αγνοούσατε, όπως κι εμείς, την «Παγκόσμια ημέρα αρχείων», που γιορτάζεται στις 9 Ιουνίου. «Ασήμαντο γεγονός, ανάξιο λόγου», θα μπορούσε να παρατηρήσει κάποιος. Και όμως το ιστορικό αρχειακό υλικό είναι μια παρακαταθήκη πολύ σημαντική για την ιστορική μνήμη ενός τόπου. Φαντάζεστε ποια θα ήταν η ιστορική μας γνώση, η ιστορική μας συνείδηση και κατ’ επέκταση η συνείδηση της εθνικής μας ταυτότητας, αν δεν είχαμε στη διάθεσή μας όλον αυτόν τον αρχειακό πλούτο για την Επανάσταση του 1821; Τα αρχεία λοιπόν αποτελούν τον βασικότερο και ασφαλέστερο συνδετικό κρίκο με το ιστορικό παρελθόν και γι’ αυτό σε όλες τις πολιτισμένες χώρες καλλιεργείται και υπάρχει υψηλή αρχειακή συνείδηση: Το αρχειακό υλικό συλλέγεται συστηματικά, καταγράφεται, περνά από διαδικασία συντήρησης, ταξινομείται και καταλήγει στο αναγνωστήριο ή στους κατάλληλα διαμορφωμένους για τους μελετητές και το κοινό χώρους. Στις πιο σύγχρονες αρχειακές μονάδες ψηφιοποιείται και διατίθεται μέσω διαδικτύου στο κοινό.
Η πόλη μας διαθέτει ένα αξιοζήλευτο προνόμιο, που δεν έχει καμιά άλλη επαρχιακή πόλη στην χώρα μας: Διαθέτει ένα πλουσιότατο και μοναδικό αρχειακό υλικό και μια σπάνια βιβλιοθήκη με έγγραφα φωτογραφίες και βιβλία που σχετίζονται με την εποχή της ακμής του καπνού στην Καβάλα, την πιο ακμάζουσα περίοδο στην ιστορική διαδρομή της πόλης μας. Ποια είναι η τύχη αυτού του πολύτιμου αρχειακού υλικού; Βρίσκεται κλεισμένο στις αποθήκες του Μουσείου Καπνού και αποκλεισμένο από το κοινό, με σοβαρό κίνδυνο φθοράς , απώλειας ή ακόμη και υπεξαίρεσης, δεδομένου ότι δεν υπάρχει διαφάνεια: ουδείς γνωρίζει από το Διοικητικό Συμβούλιο του Μουσείου, πλην του προέδρου του, τι υπάρχει επακριβώς˙ ουδείς γνωρίζει από τον Δήμο Καβάλας –που έχει την τελική ευθύνη για τη διαχείριση και τον έλεγχο του υλικού– τι υπάρχει καταγραμμένο (αν βέβαια έχει καταγραφεί) κι αν παραμένει ανέγγιχτο στο Μουσείο Καπνού.
Το πολύτιμο αυτό αρχειακό υλικό παραμένει άγνωστο και απαξιωμένο στην πράξη από τους τοπικούς μας άρχοντες , άγνωστο ακόμη και από τους… ίδιους τους ιδιώτες Καβαλιώτες δωρητές τέτοιου αρχειακού υλικού! Απ’ όσο τουλάχιστον μας είπαν πολλοί καλοπροαίρετοι δωρητές, δεν τους έχουν δοθεί αποδεικτικά έγγραφα όπου να καταγράφεται τι συγκεκριμένα έχουν παραχωρήσει και έχει παραλάβει το Μουσείο!! Σ’ αυτές τις αντίξοες συνθήκες το πολύτιμο αρχειακό υλικό του Μουσείου περιμένει να βρει τη θέση που του αξίζει στο Μουσείο Καπνού και στην ιστορία της πόλης. Αυτονόητη προσδοκία, που ωστόσο διαφαίνεται ουτοπική με δεδομένη την παντελή ανυπαρξία αρχειακής συνείδησης των υπευθύνων για τη διαχείρισή του.
Σε αναλυτικό άρθρο μας, οι αναγνώστες μας μπορούν να ενημερωθούν αναλυτικότερα για τη μέχρι τώρα διαχείριση του αρχειακού υλικού του Μουσείου Καπνού.
