Ο πλάτανος και η καμπάνα

Υπάρχουν ορισμένα πράγματα που είναι γραμμένα στα γονίδια του κάθε λαού και σε πολλές περιπτώσεις αυτά καθορίζουν την συμπεριφορά του. Για παράδειγμα μπορεί εδώ και 6 – 7 αιώνες οι Τούρκοι από νομαδικός λαός που ήταν, να εγκαταστάθηκαν μόνιμα στην Μ. Ασία και να ονομάστηκαν Οθωμανοί, αυτό όμως δεν σημαίνει ότι έχουν χάσει στοιχεία που απέκτησαν επί

αιώνες περιπλάνησης στις στέπες της κεντρικής Ασίας. Το βλέπει κανείς ακόμη και στις καθημερινές τους συνήθειες, για παράδειγμα το πόσο εύκολα θα καθίσουν κάτω στρώνοντας ένα χαλί για να γευματίσουν από το να κάτσουν σε μια καρέκλα και σε ένα τραπέζι. Από εκείνη τη μακρινή εποχή της περιπλάνησης στις άνυδρες και άδενδρες στέπες τους έχει μείνει και η ιδιαίτερη αγάπη που έχουν στο νερό και τα δέντρα, γι’ αυτό όταν έφτασαν στα γόνιμα εδάφη της Μ. Ασίας και της Ρούμελης (η γη των Ρωμιών) έστηναν πάντα τους ιερούς τόπους τους σε σημεία που υπήρχαν και τα δύο σπάνια, για την ζωή τους, στοιχεία. Το ιερό δέντρο των Οθωμανών ήταν ο πλάτανος (Çınar) γιατί συνδύαζε αυτό που γι’ αυτούς ήταν σπάνιο, φυτρώνει σε σημείο που έχει νερό, προσφέρει παχιά και δροσερή σκιά για να ξαποστάσει ο βοσκός και να ποτιστούν τα ζώα του.

 

Το μεγάλο αγκάθι στο κέντρο της Κων/πολης, στην πλατεία Ταξίμ, είναι για τους εθνικιστές και ισλαμιστές Τούρκους η εκκλησία της Αγ. Τριάδας. Ο αποθανών πρωθυπουργός της Τουρκίας Νετσμεντίν Ερμπακάν καθιέρωσε την ιδέα για συνδυασμό του Ισλάμ και της πολιτικής στη σύγχρονη Τουρκία στο πλαίσιο του μανιφέστο "η Εθνική Άποψη", το οποίο αποτελούσε μίγμα εθνικιστικής, Ισλαμικής και αντι-Δυτικής ιδεολογίας, έλεγε λοιπόν αυτός ο πολιτικός πρόγονος του Νέο οθωμανισμού και της ισλαμικής πολιτικής του Ταγίπ Ερντογάν ότι οι Τούρκοι δεν θα πρέπει να θεωρούν δική τους την Πόλη, όσο υπάρχει η εκκλησία της Αγ. Τριάδας με την καμπάνα της να χτυπάει κάθε Κυριακή, γι’ αυτό θα πρέπει να γκρεμιστεί και στην θέση της να ανεγερθεί ένα μεγάλο τζαμί. Μην ξεχνάμε ότι και ο Μωάμεθ ο Φατίχ γκρέμισε την εκκλησία των Αγ. Αποστόλων και στην θέση της ανήγειρε το Φατίχ Τζαμί, στο οποίο έγινε και ο ενταφιασμό του. Κάπως έτσι γράφετε η ιστορία ο νέος κυρίαρχος γκρεμίζει κάθε τι που θυμίζει τον προηγούμενο…

 

Στο πάρκο Γκεζί υπάρχει το μέγαρο μουσικής που φέρει το όνομα του Κεμάλ Πασά, δημιουργού τις σύγχρονης Τουρκίας. Από εκεί ξεκίνησαν τα επεισόδια που είχαν ως αρχή το σχέδιο για το κόψιμο των δέντρων, την κατεδάφιση του κτηρίου της μουσικής και την ανέγερση ενός οθωμανικής αρχιτεκτονικής μνημείου, στην συνέχεια την κατεδάφιση της Αγ. Τριάδας και την ανέγερση ενός τζαμιού. Τα δέντρα και το κτήριο του Κεμάλ θυσιάζονται στο όνομα του Οθωμανισμού, η εκκλησία στο όνομα του Ισλάμ. Οι Τούρκοι και γενικά οι ανατολίτες αρέσκονται στους συμβολισμούς… αν σε όλα αυτά βρίσκεται κρυμμένα νοήματα ίσως έχετε πάρει μια απάντηση για τα όσα γίνονται στην τόσο κοντινή μας Τουρκία.

 

Θεόδωρος Α. Σπανέλης